اجرای طرح تحقیقاتی تولید هسته‌های اولیه عاری از بیماری‌های مهم قابل انتقال از طریق پیوند در ارقام مرکبات

پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری

چاپ

هدف از اجرای این طرح سامان‌دهی وضعیت تولید نهال مرکبات، کنترل و پیشگیری از انتشار بیماری‌های قابل انتقال از طریق پیوند با استفاده از مواد گیاهی سالم، کاهش هزینه‌های تولید نهال سالم، تولید پایه‌های مادری سالم به منظور احداث باغ‌های مادری از ارقام سالم و شناسه‌دار، جلوگیری از خروج ارز جهت واردات ارقام سالم است.

عضو هیات علمی و مجری طرح تحقیقاتی شیوه و اهداف اجرای طرح تحقیقاتی تولید هسته‌های اولیه عاری از بیماری‌های مهم قابل انتقال از طریق پیوند در ارقام مرکبات را تشریح کرد.

دکتر مالک قاسمی عضو هیات علمی و مجری طرح تحقیقاتی گفت: سالم‌سازی و گواهی نهال در کشورهایی که از نظر علمی پیشرو هستند، برای همه گیاهانی که به شیوه رویشی تکثیر می شوند، انجام می‌گیرد.

وی افزود: این برنامه برای انواع گیاهان و درختان میوه از جمله مرکبات قابل استفاده است. معمولاً سالم‌سازی برای حذف عوامل بیماریزای قابل انتقال با پیوند نظیر ویروس‌ها، ویروئیدها و پروکاریوت‌های آوندی که با روش‌های شیمیایی هم قابل حذف نیستند، انجام می‌شود.

عضو هیات علمی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری یادآور شد: با توجه به خسارت فراوان ناشی از بیماری‌های قابل انتقال از طریق پیوندک، تولید نهال با استفاده از منابع تکثیری سالم، مهم ترین و اقتصادی‌ترین روش کنترل این بیماری‌ها به شمار می رود. در حال حاضر تولید نهال کاملاً سنتی و منبع پیوندک عموماً باغ‌های قدیمی است.

دکتر قاسمی با اشاره به روش اجرای این طرح گفت: به منظور تغییر ساختار تولید نهال مرکبات در کشور و ایجاد هسته‌های اولیه سالم، برای تهیه پیوندک در وهله نخست ارقام تجاری که از لحاظ خصوصیات باغبانی ارزیابی شده‌اند، پس از پیوند در گلخانه نگهداری می شود و به عنوان منابع اولیه گیاهی در برنامه سالم سازی قرار می‌گیرد.

وی افزود: پس از سالم‌سازی ارقام با استفاده از گرما درمانی و پیوند نوک شاخه STG ، نهال‌های تولید شده برای اطمینان از عدم آلودگی بیماری‌های مرکبات با استفاده از آزمون‌های بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

به گفته وی هدف از اجرای این طرح سامان‌دهی وضعیت تولید نهال مرکبات، کنترل و پیشگیری از انتشار بیماری‌های قابل انتقال از طریق پیوند با استفاده از مواد گیاهی سالم، کاهش هزینه‌های تولید نهال سالم، تولید پایه‌های مادری سالم به منظور احداث باغ‌های مادری از ارقام سالم و شناسه‌دار، جلوگیری از خروج ارز جهت واردات ارقام سالم است.

مجری این طرح تحقیقاتی کاهش ریسک ورود بیماری‌های قرنطینه‌ای مرکبات، افزایش طول عمر و مقاومت درخت در برابر تنش‌های زنده و غیر زنده، افزایش عملکرد و کیفیت میوه درختان مرکبات، افزایش رشد درختان سالم سازی شده و افزایش عمر باردهی درختان و محدودیت کمتر در استفاده از پایه‌ها را از دیگر اهداف اجرای این طرح برشمرد.

دکتر قاسمی با بیان اینکه با بومی‌سازی این تکنیک تا به امروز ۱۴ رقم مرکبات سالم سازی شده است، خاطرنشان ساخت: از جمله می‌توان پرتقال‌های تامسون‌ناول، سیاورز، والنسیا و ارقام نارنگی‌ها هم نارنگی پیج، گروه نارنگی کلمانتین و انشو و از گروه لیموترش‌ها مکزیکن‌لایم و پرشین لایم را نام برد و برخی از ارقام جنوب کشور شامل انواع گریپ‌فروت و انواع لمون‌ها در دست سالم سازی را نام برد.

عضو هیات علمی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری با اشاره به تجاری‌سازی این طرح بیان داشت: با تجاری شدن این پروژه و فروش دانش فنی به ازای هر رقم سالانه از خروج ۱۵ هزار یورو ارز جلوگیری می‌شود.

گفتنی است این پروژه تاکنون در جشنواره‌های مختلف ملی و استانی موفق به دریافت چندین تقدیرنامه شده است که از آن جمله می‌توان به دریافت دو لوح تقدیر از معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، دریافت لوح تقدیر در دومین جشنواره علم تا عمل به خاطر تجاری سازی در عرصه ملی، دریافت لوح تقدیر از استاندار مازندران به دلیل عنوان پژوهشگر برتر در استان مازندران و دریافت لوح تقدیر از رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری به خاطر طراحی و تجاری‌سازی دانش فنی تولید منابع تکثیری سالم مرکبات اشاره کرد.

لینک کوتاه خبر: https://goo.gl/RI2bqD