تلاش محققان کشور برای تولید کودهای زیستی از باکتری‌های بومی گلخانه‌ای

کود زیستی

چاپ

محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با جمع‌آوری و شناسایی ۴۰۰ گونه باکتری بومی از گلخانه‌ها و مزارع صیفی‌جات کشور موفق به شناسایی انواع مختلفی از باکتری‌های القاکننده رشد گیاهی و ممانعت‌کننده رشد بیمارگرهای قارچی شدند و امیدوارند با استفاده از این باکتری‌ها کودهای زیستی برای جایگزین‌کردن با سموم شیمیایی را عرضه کنند.

دکتر اکرم صادقی، عضو هیات علمی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، اسـتفاده گسترده از سـموم و کودهـای شـیمیایی در بخـش کشـاورزی را موجب مخاطرات زیسـت‌محیطـی و بهداشـتی بسـیار دانست و گفت: از این رو ضرورت استفاده از کودها و سموم زیستی می‌تواند جایگزین مناسبی برای این سموم باشد.

به گفته وی ارزش بازار جهانی عوامـل کنترل زیسـتی در حـال حـاضر به حـدود ۳.۳ میلیـارد دلار رسیده که سالانه ۱۸.۸ درصد هم رشد دارد؛ ولی در مقابل ارزش سالانه بازار جهانی کودهای زیستی حدود ۸۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.

صادقی با بیان اینکه در اسناد بالادستی کشور بر تولیـد و افزایـش مصرف کودهـای زیسـتی و آلـی و همچنیـن عوامـل کنترل زیستی آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز تاکید شده است، ادامه داد: بر این اساس پروژه‌های متعددی در زمینه تولید کود و سموم زیستی در دستور کار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی قرار دارد.

عضو هیات علمی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی خاطرنشان کرد: محققان این بخش با توجه به حساسیت و ضرورت مضاعف کاهش مصرف کودها و سموم شیمیایی در صیفی‌جاتی مثل خیار، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای که به دلیل تازه خوری بیش از سایر ارقام کشاورزی با مشکل بقایای سموم و عوامل شیمیایی بیماری‌زا مواجه هستند، تولید کودهای زیستی مورد استفاده در این محصولات را در دستور کار قرار داده‌اند.

صادقی اضافه کرد: در تولید این محصولات به ویژه گوجه فرنگی و خیار که بوته‌های آنها معمولا حدود ۸ تا ۹ ماه در گلخانه محصول می‌دهند، ناچارا از کود و سموم شیمیایی زیادی استفاده می‌شود و استفاده از کودهای بیولوژیک مناسب و بومی می‌تواند موجب افزایش حجم و وسعت ریشه و در نتیجه بالا بردن جذب مواد مغذی موجود در کود بویژه کودهای دامی شود.

این محقق با بیان اینکه علاوه بر آن آنزیم‌های تولیدشده توسط باکتری‌های مورد استفاده به هضم بهتر کودهای آلی مانند کمپوست کمک می‌کنند، یادآور شد: استفاده از کودهای زیستی راندمان کودهای شیمیایی و دامی مورد استفاده در گلخانه را افزایش داده و در نتیجه میزان مصرف آنها و هزینه‌های این نهاده‌ها را کاهش می‌دهد، ضمن آنکه به دلیل اثرات ضد قارچی باکتری‌های موجود در کودهای زیستی استفاده از آن کشاورزان را از مصرف بی رویه سموم شیمیایی به عنوان عامل پیشگیری از بیماری گیاه بی‌نیاز خواهد کرد.

صادقی با اشاره به جزئیات این طرح توضیح داد: در مرحله نخست طرح ۴۰۰ گونه باکتری مختلف از ۲۹ گلخانه‌ صیفی‌ واقع در سه استان اصفهان، یزد و کرمان جمع آوری و بررسی و در مرحله بعد تاثیر این باکتری‌ها بر رشد گیاه و افزایش حجم ریشه و همچنین تاثیر باکتری‌های منتخب بر عملکرد و کیفیت محصولات بررسی شد.

وی باکتری‌های بومی شناسایی شده را متعلق به سه جنس استرپتومایسس (Streptomyces)، سودوموناس (Pseudomonas) و باسیلوس (Bacillus) دانست و اضافه کرد: در مرحله نهایی فرمولاسیون‌ و بسته بندی باکتری‌ها برای افزایش پایداری کود زیستی در شرایط محیطی انجام می‌شود.

صادقی اظهار کرد: در این پروژه تلاش داریم کودهای زیستی را حسب نیاز کشاورزان در اشکال متنوع به آن‌ها عرضه کنیم. مثلا در مورد ارقامی مثل خیار که رشد طولی بوته چندان مد نظر نیست، از باکتری‌هایی استفاده می‌شود که اختصاصا به افزایش حجم ریشه کمک کنند. همچنین با تهیه فرمولاسیون‌ مناسب امکان استفاده توام کودهای زیستی همراه با کودهای شیمیایی و دامی خواهد بود.

صادقی با بیان این که این طرح‌ها با سرعت خوبی در حال پیگیری هستند، ابراز امیدواری کرد که طی چند ماه آینده نخستین کودهای زیستی تولید شده برای استفاده آزمایشی در گلخانه‌های تجاری در اختیار کشاورزان کشور قرار گیرد.

لینک کوتاه خبر: https://goo.gl/XUpPQk