پنجشنبه, ۰۹ فروردین ۱۴۰۳
»   استان ها, فارس, گزارش  »   هنگامه خزان و زوال در باغ های فارس
13 شهریور 1397 , ساعت 13:22

هنگامه خزان و زوال در باغ های فارس

عارضه‌ زردی و زوال درختان میوه در سطح وسیعی از مرکبات و درختان میوه جنوب فارس و شهرستان جهرم شایع شده که پیشینه آن به سال 1393 می رسد ولی درباره دلیل آن اختلاف نظر هست

عارضه‌ زردی و زوال مرکبات به دلیل وسعت پراکنش و اهمیت اقتصادی تهدیدی جدی برای صنعت مرکبات در استان فارس محسوب می‌شود.
این عارضه محدود به گونه‌ خاصی از مرکبات نیست و حتی در تاکستان‌ها نیز دیده می‌شود ولی بیشترین خسارت آن به لیمو لیسبون(خاگی)، پرتقال، نارنگی و لیموترش وارد و دیده شده است.
علائم بارز این عارضه عبارتند از زردی، قرمزی، سوختگی و تا حدودی لوله ‌شدن و در نهایت ریزش برگ‌ها، تنک ‌شدن تاج درخت و سرانجام مرگ درخت است.
همچنین در درختان دارای عارضه زوال، ریشه‌های مویین از بین می روند و ریشه‌های اصلی سیاه می شوند و می‌میرند.
علت این عارضه و نحوه پیشگیری و درمان آن از موارد بحث‌ برانگیز در میان کارشناسان بوده است.
برخی کارشناسان کشاورزی معتقدند: این پدیده به دلیل فعالیت قارچ‌های خانواده‌ فوزاریم و فیتفترا است که سبب پوسیدگی ریشه و سیاه‌ شدن ریشه‌ها می‌شود.
قارچ‌ های این خانواده با افزایش گرما و درجه حرارت فعالیتشان افزایش و با کاهش دما فعالیتشان کاهش می‌یابد.
این کارشناسان گفتند: آبیاری بی ‌رویه و نبود زه ‌کشی مناسب در اکثر باغ ها باعث تشدید این بیماری و فعالیت این قارچ‌ها می‌شود. توصیه متخصصان آبیاری متناسب و به اندازه و همچنین استفاده از پودر کائولن در ابتدای خرداد و پاشیدن آن به روی درختان است که باعث کاهش آفتاب سوختگی و در نتیجه کاهش فعالیت این قار‌چ‌ها می شود.
استفاده از سموم قارچ‌ کش مناسب، طبق تجویز کارشناسان تا حدودی می‌تواند این پدیده را کنترل کند.
سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز طی چند سال اخیر در این زمینه فعالیت داشته است.
این سازمان درباره‌ ردیابی و مدیریت عارضه‌ زردی و زوال مرکبات در استان فارس طی دستورالعملی اعلام کرد: بر اساس بازدیدهای متعدد توسط اعضای کمیته‌ بررسی عارضه‌ زوال و جمع‌ بندی آنها و با توجه به عدم جداسازی پاتوژن‌های مختلف از نمونه‌های گرفته شده بیشترین احتمال علت عارضه تغییرات اقلیمی ارزیابی شده است.
افزایش شدید املاح آب وخاک و همچنین استفاده‌ بی‌رویه و بدون توصیه کارشناسی از مواد شیمیایی از طریق آب آبیاری و انباشت این مواد در محیط ریشه خصوصا کودهای شیمیایی، اسیدها، سموم و … نیز علت این عارضه تشخیص داده شد.
سایر عوامل نظیر آفات و بیماری‌ها، سن بالای درختان، شرایط نامناسب جوی و اقلیمی، عدم تناسب ارقام و پایه‌های استفاده شده با مناطق مورد کشت و … موجب هم‌افزایی و تشدید عارضه شده است.

 

 زوال باغ ها از گرمازدگی است
یک متخصص بیماری ‌شناسی گیاهی نیز معتقد است: عامل اصلی عارضه‌ زردی و زوال این روزهای مرکبات جنوب کشور، گرمازدگی است.
دکتر سیدعلی ‌اکبر باقریان، عضو هیات علمی دانشگاه جهرم اعلام کرد: تولید مرکبات یکی از مشاغل به ظاهر پردرآمد ولی در واقع پرزحمت محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر به واسطه‌ هجوم آفات و بیمارگرهای نوظهور باعث ایجاد معضلات عدیده‌ای برای اقشار مرتبط با این امر خطیر شده است.
وی که بیش از ۱۵ سال تجربه‌ نظارت بر بیش از ۲هزار باغ مرکبات را دارد، افزود: اخیراً با توجه به وقوع خشکسالی‌های پی‌درپی و افزایش بی ‌سابقه گرمای هوا در جنوب کشور به اضافه‌ افزایش طول مدت گرمای یادشده، تابستان به معنای واقعی از آنچه در سال‌های گذشته داشته‌ایم، طولانی‌ تر و شدیدتر شده است.
وی ابراز کرد: به دلیل نبود هرگونه محافظ جدیدی برای صیانت از موجودات زنده واقع در فضای باز به‌ ویژه گیاهان و درختان که ناتوان در حرکت هستند، عوارض متعددی گریبانگیر این جمعیت‌ها شده است.
باقریان اظهار کرد: مجموع این اتفاقات در کنار کاهش کمیت و از آن مهمتر، کیفیت آب که به زعم کارشناسان خبره کشاورزی با وجود طعم شیرین آب استحصالی، املاحی همچون سدیم در آب کشاورزی مدتی است که باعث واردآمدن ضربات سهمگین، ولی پنهان به درختان مرکبات به‌ ویژه لیمو سنگی(خاگی) شده است.
وی بیان کرد: طی مطالعات چند ساله‌ محرز شده است که عارضه‌ زوال مرکبات که در سال ۱۳۹۴ برای اولین بار در تعدادی از باغ های منطقه سرافزر و جویم مشاهده شد، برخلاف نظر همکاران، به هیچ عنوان بیماری عفونی که توسط عوامل بیماری‌ گری مثل قارچ، ویروئید، ویروس، نماتود، فیتوپلاسما و باکتری ایجاد شده باشد، نیست.
وی افزود: نتایج تحقیقات میدانی بیش از یکصد باغ در جنوب کشور نشان داد که دلیل رخداد این عارضه، افزایش بی‌سابقه شدت و مدت گرما و همچنین کاهش کیفیت آب‌ها(ولو اینکه آب مورد بحث از نظر EC ، شیرین تلقی شود) و همچنین مشکلات قبلی درختان است که به رخداد گرمازدگی کمک می‌کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه جهرم گفت: نتایج حاصل از بهبود بیش از ده‌ها باغ با رویکرد جلوگیری از گرمازدگی و بدون استفاده از هیچ ‌گونه سم و آفت‌ کشی، گواه مسلم این موضوع است که هیچ‌ گونه بیمارگر عفونی عامل این معضل نیست و به طور قاطع به عنوان کسی که بیش از چندسال از عمر خود را در میدان عمل و باغستان‌های متعدد صرف شناسایی عامل عوارض متعددی چون شقاق لیموشیرین، زرد و چوب پنبه‌ای‌شدن رگبرگ‌های پرتقال و… برای اولین بار در دنیا کرده‌است، ابراز می‌دارم که عارضه‌ مورد چالش، فقط گرمازدگی است و درختانی را که در سال جاری ضعیف‌تر و یا پُرمحصول‌تر هستند، بیشتر درگیر کرده است.

 

زوال از گرمازدگی نیست از آبیاری زیاد و پوسید گی و قارچ است
هادی علی‌ نژاد، کارشناس تخصصی مرکبات نیز گفت: هرچند گرمازدگی به عنوان عامل زوال و زردی درختان صحیح است، ولی نمی‌توان به همه درختان تعمیم داد.
وی افزود: چون در یک باغ امکان این نیست که یک درخت دچار گرمازدگی شود و درخت دیگر با وجود فاصله‌ پنج متری گرمازده نشود‌‌.‌‌
وی عنوان کرد: ما با آزمایش‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که عامل اصلی آبیاری زیاد و گرما و پوسیدگی ریشه توسط قارچ فتیتوفترا و همچنین فوزاریوم سولانی و تولید سم مارتسین و ایزو مارتسین است که لمون‌ها مثل لیموخاگی به آن فوق‌العاده حساسند.
علی‌نژاد بیان داشت: در ثانی بیماری نهفته دیگری که درگیر این قضیه است تریستزا است که در آزمایش‌هایی از منطقه‌ی خفر بیشتر از جهرم نشان داده شد.

 

مصرف بی رویه کودها و زوال
دکتر محمد صالحی، کارشناس معین مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس نیز گفت: بررسی‌ هایی که از سال ۱۳۹۳ انجام شده است و شامل توزیع پرسشنامه در بین باغداران و بررسی‌های میدانی و آزمایشگاهی بوده نشان می دهد وجه مشترک تمام درختان مبتلا به زوال، کاهش شدید حجم ریشه و مردگی ریشه است.
وی ادامه داد: ازبین رفتن ریشه‌ها ناشی از مصرف بی‌رویه‌ کودها(مواد تغذیه‌ای مختلف) و آفت‌کش‌ها به ‌ویژه آن‌هایی که همراه با آب آبیاری مصرف می شوند(مانند کنفیدور و دیمتوات و..) است.
به گفته‌ صالحی این کودها نه تنها بی ‌رویه مصرف می‌شوند، بلکه اغلب بی ‌کیفیت و بادُزهای غیرمتعارف به کار می‌روند. وقتی حجم ریشه کم می‌شود در گرمای بی‌ سابقه تابستان سال‌های اخیر این حجم ریشه نمی‌تواند آب مورد نیاز قسمت هوایی را جبران کند و بنابر این بسته به حجم، قسمت هوایی دچار زوال یا سبز خشک می‌شود.
وی با اشاره به اینکه به هرحال علت اولیه ازبین رفتن ریشه و سپس تأثیر گرما در تابستان است، افزود: گرما به تنهایی نمی‌تواند سبب این عارضه شود، زیرا در خود جهرم باغ‌هایی که خوب مدیریت شده‌اند و بستر درخت مناسب است، زه ‌کشی خوبی دارد و بیشتر از مواد آلی به جای مواد شیمیایی استفاده شده، زوال دیده نمی‌شود.
کارشناس معین مرکز تحقیقات کشاورزی استان فارس با بیان اینکه تیمی استانی و کارشناسان شهرستانی دستورالعمل مدیریت عارضه‌ زوال را تهیه کرده و به شهرستان‌های مرکبات‌ خیز ارسال کرده، افزود: این بررسی‌ها نشان داده سبب اصلی این عارضه، عوامل زنده‌ بیماری ‌زا نیست ولی این عارضه با بیماری‌های مختلفی مانند گیرینینگ، جاروک، استابورن، بیماری‌های ویروسی و ویروئیدی، گموز، ناتراسیا و… و آفاتی مانند پسیل و سن درخت نیز می‌تواند هم‌افزایی داشته باشد.
با وجود این تلاش‌ها، هنوز نیاز است که کارگروهی متخصص و خبره از گیاه ‌پزشکان و سایر تخصص‌های مربوط با استفاده از آزمایشگاه‌های مدرن کشور و کشت خاک و ریشه درختان آلوده برای بررسی و شناخت راه حل‌های مناسب برای کنترل این پدیده خطرناک اقدام کنند.
مرکبات جنوب فارس به شدت در معرض خطر این بیماری و زوال و خشکی‌ هستند و اگر هرچه سریعتر راه حل مناسبی اندیشیده نشود تا چند سال آینده قسمت اعظمی از مرکبات شهرستان جهرم و شهرستان‌های اطراف به ‌طور کامل نابود خواهد شد.
آمار مشخصی ازوسعت بروز این عارضه در باغ های مرکبات جهرم اعلام نشده است.
جهرم در ۱۹۳ کیلومتری جنوب شرقی شیراز است.

 

لینک کوتاه خبر: https://goo.gl/d7JYTk

خبرگزاری ایرنا

مطالب مرتبط

مصاحبه زنده تلویزیونی دکتر ولی‌اله بنی عامری، عضو هیات علمی بخش تحقیقات حشره شناسی کشاورزی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در مورد "سايه بان درختان ميوه" ساعت 19 روز شنبه 7 تيرماه سال‌جاری در ...
کارشناس باغبانی جهاد کشاورزی مرودشت از احداث سه هکتار سایبان باغ در قالب دو طرح در باغ‌ها انگور با استفاده از تسهیلات کم بهره صندوق توسعه ملی در این شهرستان خبر داد....
اولین سایبان باغی در قیروکارزین در حال ساخت است . مسئول طرح و برنامه مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان قیروکارزین گفت: ساخت سایبان باغی در قیروکارزین با اعتباری بالغ بر ...
مدیرکل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی گفت: تا پایان فصل برداشت در سالجاری تولید میوه لیمو ترش با افزایش ۱۲۸ هزارتنی نسبت به سال گذشته به ۶۷۰ هزار تن خواهد ...
No Thoughts on هنگامه خزان و زوال در باغ های فارس

Leave A Comment

  • آخرین مطالب

  • برچسب ها

  • <div id="div_eRasanehTrustseal_82516"></div>
    <script src="https://trustseal.e-rasaneh.ir/trustseal.js"></script>
    <script>eRasaneh_Trustseal(82516, true);</script>