گیاه دارویی مورد استفاده در طب سنتی چینی در مناطق به شدت تحت برداشت در این کشور، اقدام به استتار می‌کند تا از دست برداشت‌کنندگان در امان بماند. یافته محققین چینی که نقش و تاثیر انسان را در تکامل گیاهان به اثبات می‌رساند.
به گزارش خبر گیاه‌پزشکی ایران، گیاه دارویی Fritillaria (لاله واژگون) معمولا به رنگ سبز روشن در بین سنگ‌ها در کوه‌های هیمالیا و هنگدوان در جنوب غرب چین رشد می‌کند و به راحتی توسط مردم جمع‌آوری می‌شود. پیاز پودرشده این گیاه برای تهیه داروی ضدسرفه به مدت ۲۰۰۰ سال است که مورد استفاده است. تقاضا برای پیاز این گیاه بسیار بالاست بطوریکه تعداد ۳۵۰۰ از آن برای تهیه یک کیلوگرم پودر به ارزش ۴۸۰ دلار مورد نیاز است.
اما یافتن برخی از این گیاهان به علت تغییر رنگ آنها به رنگ خاکستری و هم‌رنگ شدن آنها با سنگ‌های محیط کوهستان دشوار شده است. پدیده‌ای که ظاهرا در پاسخ به برداشت‌کنندگان به‌ویژه در مناطق به شدت تحت برداشت این گیاهان اتفاق می‌افتد.
در تحقیقی که اخیرا دانشمندان در نشریه Current Biology منتشر کرده‌اند گزارش شده که گونه Fritillaria delavayi که گونه بسیار زیر فشار برداشت است نسبت به گونه‌های محیط‌های تحت فشار برداشت کمتر، به میزان بیشتری قابلیت استتار خود را توسعه داده است.
یانگ نیو، گیاه‌شناس موسسه تحقیقات گیاه‌شناسی کانمینگ چین که به مدت ۵ سال استتار در محیط در این گیاه را مطالعه کرده است می‌گوید: در مناطق با تراکم و پوشش گیاهی کم به ویژه در قله کوه‌ها تغییر رنگ و استتار در محیط توسط گیاهان به در امان ماندن آنها از دست دشمنان گیاه‌خوار کمک می‌کند ولی ظاهرا این گیاه دشمن طبیعی دیگری ندارد.
به گفته وی در شرایط ایده‌ال برای نتیجه‌گیری علمی باید اطلاعات مربوط به میزان برداشت این گیاه در چندصد سال گذشته جمع‌آوری می‌شد که امکان‌پذیر نبود و وی به همراه همکارانش اقدام به جمع‌آوری اطلاعات و اندازه‌گیری میزان برداشت این گیاه در مناطق مختلف کوهستانی در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹۵ نمودند تا مناطق بیشتر و کمتر تحت فشار برداشت این گیاه را شناسایی کنند.
بطور شگفت‌انگیزی نتیجه تحقیق آنها نشان داد که در مناطقی که کندن گیاه از زمین آسان‌تر و بیشتر تحت فشار برداشت بوده، گیاه مزبور میزان بیشتری از قابلیت استتار و هم‌رنگ شدن با محیط را توسعه داده است. این استتار حتی تا حدی است که در عکس‌های دیجیتال برداشته شده از این مناطق، این گیاهان به راحتی با چشم قابل تشخیص نیستند.
مقاله اصلی
Commercial Harvesting Has Driven the Evolution of Camouflage in an Alpine Plant, Yang Niu et al, Current Biology, Volume 31, Issue 2, 25 January 2021, Pages R78-R80, https://doi.org/10.1016/j.cub.2020.10.078
