امروزه به مدد افزایش دانش بشر از آفات و عوامل بیماری‌زا در گیاهان و در صورت اقدام به‌موقع و با بکارگیری انواع روش‌های موثر از جمله کاربرد سموم یا آفت‌کش‌های کشاورزی (شیمیایی و بیولوژیک) کشاورزان می‌توانند محصول خود را از خسارت این عوامل در امان نگه دارند و محصول خود را نجات دهند.
اما خاطره تلخ از بین رفتن مزارع سیب‌زمینی و قحطی سال ۱۸۴۵ در اروپا (به ویژه ایرلند) در نتیجه شیوع بیماری بلایت سیب‌زمینی و مرگ‌ومیر و مهاجرت اجباری میلیون‌ها نفر در نتیجه این قحطی از ذهن تاریخ پاک نشده است. اتفاق هولناکی که منجر به تغییرات اجتماعی وسیعی در اروپا و آمریکا شد و در عین حال به رشد دانش بشر از عوامل بیماری‌زای گیاهی به‌ویژه عوامل قارچی شتاب بیشتری بخشید.
عامل بیماری بلایت سیب‌زمینی (و گوجه‌فرنگی) موجودی میکروسکوپی با نام فیتوفترا اینفستنس Phytophthora infestans است که به مدت بیش از یک قرن در زمره قارچ‌ها شناخته می‌شد اما در سال‌های اخیر به گروه مستقلی از موجودات زنده میکروسکوپی منتقل شده است. این موجودات که به نام کپک آبی شناخته می‌شوند به وجود رطوبت بالا و آب در محیط وابسته‌اند و در شرایط خشکی دوام نمی‌آ‌ورند.
فیتوفترا در چرخه زندگی خود دارای دو بخش جنسی و غیرجنسی است که هردو منجر به تولید اسپور یا هاگ و پایداری آن در طبیعت به کمک این هاگ‌ها می شود. خسارت ناشی از بیماری مربوط به اسپورهای غیرجنسی است که در طول فصل زراعی به طور مداوم و در چرخه‌ای چندروزه بر روی بوته‌های گیاه تولید و منتشر می‌شوند.
موفقیت فیتوفترا در تولید اسپور و انتشار در مزرعه بستگی به ترکیبی از عوامل مختلف از جمله دما، بارندگی و رطوبت هوا و خیس بودن گیاه و محیط و عدم مبارزه به موقع دارد. این عوامل مورد مطالعه قرار گرفته و شناخته شده‌اند و بر اساس انها جداول و نمودارهایی درست شده و سیستم‌های پیش‌آگاهی با استفاده از داده‌های هواشناسی طراحی شده‌اند تا زمان تولید اسپورها پیش‌بینی و به کشاورزان بهترین زمان سمپاشی پیشنهاد شود. با اجرای سیستم پیش‌آگاهی سمپاشی‌های غیرضروری و بی‌نتیجه حذف شده و هزینه سمپاشی‌ها هم کاهش می‌یابد.
سمپاشی معمولا با قارچ‌کش‌های حفاظتی انجام و بر اساس چرخه اسپور تا اسپور در مزارعی که علایم آلودگی (سوختگی قهوه‌ای برگ‌ها و ساقه‌ها) دیده شده، سمپاشی هر چند روز یک بار باید تکرار شود. در صورت اجرای سیستم پیش‌آگاهی، سمپاشی‌ها باید بر اساس اطلاع‌رسانی مراکز مربوطه انجام گردد.
دو منبع مهم وارد شدن آلودگی به مزرعه کاشت بذرهای سیب‌زمینی ناسالم و گواهی‌نشده و بقایای گیاهی باقی‌مانده از سال قبل در مزرعه هستند.
ویدیوی زیر تایم لپس مرگ گیاه سیب‌زمینی در عرض ۷ روز در اثر ابتلا به بیماری بلایت یا بادزدگی سیب‌زمینی را نشان می‌دهد.
توضیح: بیماری سوختگی شاخ و برگ یا بلایت سیب‌زمینی با نام‌های دیگر چون بادزدگی سیب‌زمینی و سفیدک داخلی یا دروغین سیب‌زمینی هم شناخته می‌شود.
- منبع خبر : پایگاه خبری خبر گیاه‌پزشکی ایران
