عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور برای کنترل آفت سرخرطومی حنایی خرما که آفت خسارت زا در نخلستانهای کشور است، توصیه هایی کرد.
کاظم محمدپور با بیان اینکه خسارت آفت سرخرطومی حنایی برای اولین بار بر روی درختان خرما در روستاهای حومه شهرستان سراوان (استان سیستان و بلوچستان) در سال ۱۳۶۹ گزارش شد، اظهار کرد: در حال حاضر علاوه بر سراوان در نخلستان های ایرانشهر و شهرستان منوجان استان کرمان، استان هرمزگان (مناطق پارسیان و بستک) و فارس (شهرستان لار) نیز انتشار دارد و از آنجایی که سرخرطومی حنایی خرما از آفات اصلی این گیاه در ایران است، هرساله موجب کاهش عملکرد محصول خرما در مناطق آلوده می شود.
وی ادامه داد:خسارت اصلی سرخرطومی حنایی خرما در مرحله لاروی صورت می گیرد. لاروها تمام طول دوره زندگی خود را داخل تنه درخت نخل بوده و ضمن تغذیه از آوندها، جوانه مرکزی و غلاف های تازه و لیفی نشده برگ، کانال هایی در جهات مختلف ایجاد می کنند. میزان خسارت بالای سرخرطومی حنایی خرما با سایر آفات خرما قابل مقایسه نیست و این آفت در مدت کوتاهی سبب مرگ نخل می شود.
عضو هیات علمی بخش تحقیقات حشرهشناسی کشاورزی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی اضافه کرد: در اثر تغذیه لاروهای آن از مغز درخت خرما، شیرابه های غلیظ و بدبو از محل آلودگی تراوش می شود که خود یکی از راه های شناسایی وجود سوسک سرخرطومی حنایی خرما یا مراحل مختلف آن درون بافت درخت یا تنه جوش و پاجوش است.
به گفته وی طولانی بودن مرحله لاروی و نیز تغذیه لاروها از بافت داخلی درخت خرما موجب شده است که شناسایی درختـان آلـوده در مراحل ابتدایی آلودگی میسـر نشود و زمـانـی علائم خسارت مشهود می شود که نخل دچار آسیب جدی شده است. بنابراین لازم است با اجرای روش های پیشگیری از آلودگی در ختان جلوگیری کند.
محمدپور تصریح کرد: برای جلوگیری از گسترش آفت، لازم است از انتقال اندام های مختلف درختان خرما به خصوص نهال های خرما از شهرستان سـراوان و همچنین سایر کشورهایی همسایه آلوده به آفت به مناطق خرماخیز جلوگیری شود. آشنایی کلیه نخلداران کشور با این آفت و ردیابی مستمر نخلستان هایی کشور برای اطمینان از عدم آلودگیی در آنها ضروری است.
وی در ادامه به روش های پیشگیری از این آفت اشاره کرد و گفت: از مهمترین روش های پیشگیری در کنترل این آفت می توان به ممانعت از ایجاد زخم در روی نخیلات، هرس صحیح درختان در ماه های سرد سال، پانسمان زخم های ناشی از هرس و صدمات وارده به درخت توسط خمیر گچ آغشته به حشره کش، سوزاندن درختان آلوده غیرقابل درمان و استفاده از تلههای فرمونی اشاره کرد.
این محقق حشره شناسی کشاورزی برای درمان درختان آلوده به آفت سرخرطومی حنایی خرما توصیه هایی کرد و گفت: با توجه به اینکه این آفت درون تنه درخت مراحل زندگی را سپری می کند و دسترسی به آن امکان پذیر نیست، تنها راه مبارزه استفاده از قرص های فسفید آلومینیوم است که باعث کشتن آن در مراحل مختلف زندگی می شود، استفاده از آن به تعداد نصف قرص به ازای هر دالان لاروی ( ۵-۳ قرص به ازای هر درخت) توصیه می شود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در پایان گفت: کنترل شیمیایی صرفا به عنوان یک راهکار برای درمان درختان آلوده است و برای پیشگیری از آلودگی روش های کنترل مختلف از قبیل زراعی، مبارزه فیزیکی و غیرشیمیایی (تله های فرمونی) مطرح است. کاربرد تله های فرمونی به میزان ۱ تله در ۴ هکتار (در نخلستان های حساس با درختان جوان با سن کمتر ۲۰ سال و دارای تنه جوش و پاجوش زیاد) و ۱ تله در هکتار (در نخلستان های غیرحساس با درختان با سن بیشتر از ۲۰ سال) توصیه می شود. در تله فرمونی بایستی فرمون به همراه یک تکه بافت مغز درخت خرما به وزن تقریبی ۳۰۰ گرم بکار رود.