پژوهشگران دانشگاه لوند سوئد دریافتند که استفاده از آفت‌کش کلوتیانیدین سرعت حرکت زنبورها را کندتر و توانایی آن‌ها را در گرده‌افشانی گل‌های توت‌فرنگی مختل می‌کند که نتیجه آن کوچک تر شدن توت فرنگی هاست.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، پژوهش‌های قبلی نشان داده بود هنگامی که زنبورهای عسل به سراغ گل‌های توت‌فرنگی می‌روند، رشد توت‌فرنگی‌ها افزایش می‌یابد؛ اما اگر زنبورهای عسل در معرض آفت‌کش‌های نئونیکوتینوئید قرار گیرند، این رشد متوقف می‌شود.
این پژوهشگران زنبور‌هایی را بررسی کردند که تحت تاثیر کلوتیانیدین، آفت‌کشی که برای کنترل سوسک‌های کک در کشت کلزا استفاده می‌شود، قرار گرفته بودند.
پژوهشگران طی آزمایش‌هایی، زنبورها را در ۱۲ قفس منفرد نگه داشتند. آن‌ها به زنبورها اجازه دادند غذای موردنیاز خود را از گیاهان کلزا و گل‌های توت‌فرنگی تأمین کنند؛ اما برای نیمی از گیاهان کلزا آفت‌کش کلوتیانیدین بصورت پوشش دهی بذر استفاده شده بود.
پژوهشگران همچنین دریافتند که وقتی زنبورها ابتدا به گل‌های کلزا که تحت درمان با آفت‌کش‌ها بودند و سپس گل‌های توت‌فرنگی سر زدند، توت‌فرنگی‌ها کوچک‌تر شدند.
پژوهش‌های قبلی نشان داده بود که کلوتیانیدین بر سرعت جست‌وجوی غذا، رشد و تولیدمثل زنبورهای وحشی تأثیر منفی می‌گذارد. پژوهش جدید حاکی از این است که این آفت‌کش توانایی زنبورهای عسل در گرده‌افشانی گل‌های توت‌فرنگی را نیز مختل می‌کند.
پژوهشگران علت کاهش وزن توت‌فرنگی را شناسایی نکردند و پس از انجام یک مطالعه در شرایط نسبتاً خاص، همچنان نمی‌دانند که آیا این یک الگوی کلی است یا خیر.
درهرصورت، این یافته دلیل دیگری برای احتیاط در زمینه استفاده از آفت‌کش‌ها است. تعداد و جمعیت زنبورهای عسل در سرتاسر جهان در حال کاهش است و دلیل عمده آن استفاده از آفت‌کش‌ها، به‌خصوص نئونیکوتینوئیدها است. کاهش جمعیت زنبورهای عسل به نوبه خود آینده کشاورزی و تولید غذا در جهان را تهدید می کند.
استفاده از حشره کش های نئونیکوتینوئید از جمله ایمیداکلوپرید، تیامتوکسام و کلوتیانیدین از سال ۲۰۱۸ در اتحادیه اروپا ممنوع شده است؛ هر چند که هنوز در کشور‌های دیگر استفاده می‌شود. در اتحادیه اروپا نیز ممکن است سایر آفت‌کش‌ها تأثیر مشابهی داشته باشند؛ ضمن اینکه مواد دیگری جایگزین کلوتیانیدین شده‌اند که تأثیری مشابه بر دستگاه عصبی حشرات دارند؛ بنابراین، ادامه این پژوهش و بررسی چگونگی تأثیر این مواد بر رفتار و گرده‌افشانی زنبورعسل حائز اهمیت است.
نونیکوتین‌گون‌ها یا نئونیکوتینوید‌ها دسته‌ای از حشره‌کش‌های سیستمیک مؤثر بر دستگاه عصبی هستند که از نظر شیمیایی به نیکوتین شباهت دارند. این دسته از آفت‌کش‌ها بر دستگاه عصبی زنبورها تأثیر می‌گذارند و آن‌ها را در برابر برخی از مشکلات مانند بیماری‌ها آسیب‌پذیر می‌کنند.
مقاله اصلی
Herbertsson L, Klatt BK, Blasi M, Rundlöf M, Smith HG. Seed-coating of rapeseed (Brassica napus) with the neonicotinoid clothianidin affects behaviour of red mason bees (Osmia bicornis) and pollination of strawberry flowers (Fragaria × ananassa). PLOS ONE. 2022;17(9):e0273851. doi:10.1371/journal.pone.0273851
