,آفات چای, آفات مرکبات, انسکتاریوم, باغ چای, زنبور پارازیتوئید, شپشک آردآلود, شپشک آردآلود چای, شپشک آردآلود مرکبات, کفشدوزک, کفشدوزک کریپت, کفشدوزک کریپتولموس, کنترل بیولوژیک آفات, کنترل زیستی آفات, موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور
برنامه انتقال یافته تحقیقاتی با موضوع “کنترل بیولوژیک شپشک آرد آلود مرکبات و چای” با تدریس دکتر سیدحسن ملکشی، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور روز دوشنبه ۸ خرداد ماه سال جاری در شهرستان کومله استان گیلان برگزار گردید .
در این دوره آموزشی، ابتدا دکتر زهرا مجیب حق قدم، محقق مرکز تحقیقات کشاورزی گیلان هدف از برگزاری برنامه انتقال یافته های تحقیقاتی به کشاورزان را برای حاضرین تشریح کرد و سپس آقای دکتر ملکشی به تشریح فعالیت هایی که در زمینه کنترل بیولوژیک شپشک های آرد آلود مرکبات و چای در سالهای گذشته در استان های گیلان و مازندران اجرا شده است را به صورت مصور و با جزئیات برای شرکت کنندگان توضیح داد:
روش‌های بهره‌برداری متکی بر مواد شیمیایی، در کوتاه مدت بازده خوبی دارد، اما پایدار نبوده و آلاینده محیط زیست می باشد. کنترل بیولوژیک آفات از روش‌های مهار جمعیت آفات بوده که کنترل پایدار را به ارمغان می آورد و برای محیط زیست نیز آلاینده نمی باشد.
کفشدوزک کریپتولموس C. montrouzieri گونه شپشک خوار بومی کشور استرالیا است که در سال ۱۸۸۸ میلادی برای کنترل آفات معرفی شد. مراحل لاروی و بالغ این شکارگر از شپشک های آردآلود تغذیه می کنند.
این گونه در سال ۱۳۴۵ توسط موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور از کشور اسپانیا وارد ایران شد و در انسکتاریوم آزمایشگاه تنکابن پرورش داده شد. در حال حاضر، کفشدوزک کریپتولموس در برخی از انسکتاریوم های شمال و جنوب کشور، پرورش و برای کنترل شپشک های مرکبات، چای و گیاهان زینتی رهاسازی می شود.
کنترل بیولوژیک شپشک های آردآلود، معمولا با پرورش و کاربرد کفشدوزک کریپتولموس به همراه زنبور پارازیتوئید dactylopii Leptomastix بکار گرفته می‌شود. لذا در کشور ما تولید انبوه و بکارگیری زنبورهای پارازیتویید نیز در دستور کار گرفته شد. هدف از برنامه پرورش انبوه، تولید حداکثر ماده‌های بارور دشمن طبیعی با حداقل کار انسانی، در کوتاهترین زمان و با پایین‌ترین هزینه ممکن است. در این برنامه شپشک‌های آردآلود را در انسکتاریوم هایی روی غده‌های جوانه‌زده سیب زمینی و کدو پرورش داده و برای کنترل شپشک های آردآلود باغ های چای گیلان و مازندران و باغهای مرکبات شرکت دشت ناز ساری استفاده کردند.
برنامه مذکور طی ۵ مرحله: ۱- شناسایی باغات چای آلوده ۲- تجهیز و بهینه سازی تولید انبوه کفشدوزک ۳- آموزش رهاسازی کفشدوزک در باغات آلوده ۴-ارزیابی آلودگی باغات پس از رهاسازی و ۵- آموزش و انتقال یافته ها به سایر بهره برداران اجراء گردید.
در پروژه کنترل بیولوژیک شپشک چای بالغ بر ۱۰ هزار هکتار از باغها بازدید شدند . سپس عملیات رهاسازی با مشارکت باغداران در بیش از ۲۰۰۰ هکنار از باغهای آلوده انجام شد.
در پروژه تولید انبوه و رهاسازی کفشدوزک علیه شپشک های آرد آلود مرکبات نیز دانش فنی تولید کفشدوزک به کارشناسان دشت ناز ساری آموز داده شد و تعدادزیادی کفشدوزک برای باغات مرکبات دشت ناز تولید و رهاسازی شد. در حین تولید انبوه و رهاسازی به چالش ها و مشکلاتی برخورد شد که هر یک از آنها برای حاضرین تشریح شد تا در آینده تولیدکنندگان و بهره برداران به آنها مواجهه نشوند.
.
