وبینار آموزشی با موضوع «آشنایی با شبپره برگخوار پاییزه با نام علمی Spodoptera frugiperda (J.E. Smith) » با تدریس هلن عالیپناه عضو هیات علمی بخش تحقیقات ردهبندی و رویا ارباب تفتی عضو هیاتعلمی بخش تحقیقات حشرهشناسی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی در سطح ملی برگزار گردید.
در این دوره با توجه به اهمیت آفت، عالی پناه به شکل شناسی کلیه مراحل زیستی شامل تخم، لارو، شفیره و حشرات کامل نر و ماده و طبقه بندی آفت اشاره کرد و گفت: این آفت از بالا خانواده Noctuidea با ۴۲۴۰۷ گونه از ۳۷۷۲ جنس متعلق به شش خانواده، متنوعترین بالاخانواده راستۀ بال پولک داران است. خانواده Noctuidea با ۱۱۷۷۲ گونه از ۱۰۸۲ جنس، یکی از بزرگترین خانوادههای این بالاخانواده است و ۲۱ زیرخانواده را شامل میشود که از لحاظ شکل ظاهری و زیست شناسی تنوع زیادی دارند.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی گفت: این آفت یکی از جدیترین آفات کشاورزی در جهان محسوب میشود، رفتار تهاجمی زیادی دارد، به واسطۀ پرواز قوی در فواصل طولانی و جابه جایی لاروها توسط انسانها میتواند خیلی سریع وارد مناطق مختلف شده و به دلیل تولیدمثل بالا، در بسیاری از نواحی مستقر شود. مانند گونههای آفت جنس Spodoptera پلی فاژ است و به طیف وسیعی از محصولات کشاورزی حمله میکند. از این رو، یکی از نگرانیهای جدی سلامت وامنیت غذایی در دنیا به شمار می رود. حشرات بالغ شبها خارج میشوند و بیشترین تغذیۀ آنها نیز در شب اتفاق میافتد. معمولاً از دوره طبیعی ۳-۴ روزه پیش از تخم گذاری خود استفاده کرده و تا چندین کیلومتر و گاهی بیش از ۵۰۰ کیلومتر (۳۰۰ مایل)، پرواز میکنند. تحقیقات اخیر نشان دادهاند که افراد بالغ این آفت میتوانند در ارتفاع چند صد متر از سطح زمین پرواز کنند و به همین دلیل توسط باد به راحتی جابجا میشوند. لذا میتوانند در یک شب مسافت چند صد کیلومتر را مهاجرت کنند.
عالی پناه با اشاره به اینکه ای آفت بومی قاره آمریکا است، اما در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دیگر مستقر و ردیابی شده است و به دلیل وجود شرایط آب و هوایی مناسب برای این آفت در بسیاری از مناطق از جمله آفریقا و آسیا، و فراوانی گیاهان میزبان در این نواحی، در این نواحی گسترش بسیاری پیدا کرده است. لاروهای این گونه عادت غیرعادی هم نوع خواری نیز دارند. شب پره برگ خوار پاییزه که در ایران به عنوان یک آفت قرنطینۀ خارجی محسوب میشود، در مهرماه سال ۱۴۰۲ برای اولین بار از مزارع ذرت ارزوئیه واقع در استان کرمان گزارش شد (ناصری و همکاران، زیرچاپ)
در ادامه وبینار، رویا ارباب تفتی در این دوره با توجه به اهمیت آفت، به موضوعات پراکنش جغرافیای شب پره برگ خوار پائیزه در جهان و ایران، اهمیت اقتصادی این آفت، دامنه میزبانی آفت، زیست شناسی و مراحل مختلف زیستی آفت در مراحل تخم، لارو، شفیره و حشره کامل با جزئیات بر اساس Huesing et al, 2018، خسارت جهانی روی محصولات مختلف که امنیت غذایی میلیون ها خانواده کشاورز را در آسیا و آفریقا به خطر انداخته است و در پایان ردیابی و پایش شب پره برگ خوار پائیزه Spodoptera frugiperda (J.E. Smith) را تشرح کرد.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی ذکر کرد: ردیابی شب پره برگ خوار پائیزه به دو شکل مشاهدهای و ردیابی با استفاده از تله فرمونی میباشد.
وی گفت: در ردیابی مشاهدهای، بر ضرورت بررسی مستمر آثار خسارت و حضور مراحل مختلف رشدی آفت روی گیاهان میزبان و مشاهده هر گونه علائم خسارت یا وجود لاروهای آفت با مشخصات ذکر شده تاکید شده است اما در ردیابی با استفاده از تله فرمونی دو شیوه ردیابی مبتنی بر فرمون برای FAW وجود دارد: رایج ترین سیستم، سیستم تله گذاری با تراکم بالاست (HDTS) و از تراکم بالایی از تلهها، شاید هزاران، در سراسر یک کشور استفاده میکند (بر اساس دستورالعمل ۲ تله در هر هکتار).
ارباب تفتی افزود: (HDTS) عمدتًا برای تشخیص ورود و گسترشFAW استفاده میشود، اغلب با این امید که بتوان هجومهای جدید را زود کشف کرد و از بین برد تا از گسترش آفت جدید جلوگیری شود. وی همچنین گفت: نقطه ضعف این روش این است که نصب و نگهداری HDTS گران است. به عنوان مثال، فرمونها باید به طور منظم تعویض شوند. علاوه بر این، تلهها اغلب گونههایی غیر از FAW را میگیرند. لازم به ذکر است که برای شناسایی دقیق پروانه FAW در تلهها و شناسایی گونههای شب پرههای شکار شده باید از مهارت قابل توجهی برخوردار بود.
در ادامه وی به موضوع زمان پایش اشاره کرد و گفت: زمانی که بوتههای ذرت کوچک هستند، بلافاصله پس از سبز شدن، پایش آغاز شود. گیاهچهها نسبت به تغذیه برگی آسیب پذیر هستند، علاوه بر این، FAW گاهی اوقات مانند یک کرم طوقه بر عمل میکند و گیاهچه را کامل قطع میکند.
وی همچنین افزود: پایش ترجیحاً هر ۷ روز یکبار انجام شود، (فاصله بین بررسیها نباید بیشتر از ۱۴ روز باشد). بهترین زمان برای اعمال اقدامات کنترلی هنگام خروج از تخم است که لاروها کوچک هستند و قبل از اینکه به داخل جوانه مرکزی حرکت کنند. پس از ظهور اولیه گل نر و در طول رشد اولیه بلال، مزارع به دقت بررسی شود. اگر آب و هوا برای FAW مساعد باشد و لاروهایی در پایه بلال در حال رشد وجود داشته باشد، خطر از دست دادن محصول زیاد است. اقدامات کنترلی قبل از نفوذ لارو به پوسته بلال در حال رشد اعمال شود.