برای نخستین بار در کشور، با تلاش عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان مهار آفات گلخانهای با استفاده از عوامل بیولوژیک محقق شد و کنههای شکارگر جایگزین سموم شیمیایی آفتکش برای تولید محصول سالم شدند.
دکتر محمد خانجانی، عضو هیئت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه بوعلی سینا در مراسم آغاز بهرهبرداری و تولید کنههای شکارگر، گفت: با توجه به آنکه تعدد سمپاشی در گلخانهها منجر به تولید محصول ناسالم میشود، یکی از روشهای مؤثر برای تولید محصول سالم، استفاده از عوامل کنترلکننده طبیعی است؛ در همین راستا برای نخستین بار در کشور شرکت دانشبنیان مستقر در دانشگاه بوعلی سینا قادر به تولید انبوه ۳ گونه کنه شکارگر شده است.
وی افزود: با توجه به آن که تعدد سمپاشی در گلخانهها برای مهار آفات، منجر به تولید محصول ناسالم و در نهایت به خطر افتادن سلامت جامعه مصرفکنندگان میشود، یکی از روشهای موثر و سالم برای تولید محصول سالم، استفاده از عوامل کنترلکننده طبیعی یا حشرات و کنههایی است که میتوانند از آفات گلخانهای تغذیه کنند؛ در همین راستا یکی از شرکتهای دانشبنیان مرکز رشد و فناوری دانشگاه برای اولین بار در ایران قادر به تولید انبوه ۳ گونه کنه شکارگر شده است.
عضو هیئت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه بوعلی سینا با تأکید بر لزوم استفاده بهینه از نهادههای کشاورزی در شرایط کم آبی کشور، اظهار کرد: از آنجا که شرایط مطلوب برای تولید محصولات گلخانهای فراهم میشود، همین شرایط مطلوب برای حشرات و کنههای گیاه خواری که از محصولات گلخانهای تغذیه میکنند، فراهم شده و منجر به ایجاد جمعیت زیادی از آفات گلخانهای در کوتاهترین زمان ممکن میشود. این در حالی است که در اغلب موارد، گلخانهدار برای جلوگیری از خسارت، با استفاده از سموم شیمیایی اقدام به کنترل و مهار آنها میکند.
خانجانی افزود: تاکنون سطوح اندکی از گلخانههای ایران اقدام به تولید محصولات سالم بدون استفاده از سموم شیمیایی کردهاند که در همه موارد عوامل کنترلکننده بیولوژیک از خارج کشور وارد شده است، اما در حال حاضر پس از ۸ سال تحقیق و پژوهش و با فراهم شدن عوامل بیولوژیک مورد نیاز گلخانههای منطقه و حتی کشور، این امر بومیسازی شده است.
وی ضمن یادآوری این مهم که محصولات کشاورزی آلوده به سموم شیمیایی سبب ایجاد تومورهای سرطانی در جامعه انسانی میشوند، گفت: از هر ۳ گونه کنه شکارگر تولید شده میتوان در عرصه گلخانههایی که مشکل آفت دارند، بهره برد و با تولید آنها در محیط آزمایشگاهی و سپس رهاسازی در گلخانهها، قادر به تولید محصول بدون آلودگی به بقایای سموم شیمیایی خواهیم بود. علاوه بر این با آوردن تنوع زیستی در سیستمهای زراعی، باغی و گلخانهای، گامی موثر در حفظ محیط زیست برداشته میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینای همدان افزود: در حال حاضر کنههای شکارگر در ۲ اتاقک رشد در بستر مصنوعی آزمایشگاه پرورش یافته و تولید میشوند که در بستهبندیهای حاوی “پانصد هزار کنه”، با طول عمر ۳۸ روز، قابل عرضه به گلخانهداران بوده و هر بسته میتواند تا ۵۰۰ متر مربع از گلخانه را در ابتدای مراحل آلودگی به آفات پوشش دهد.
خانجانی با ذکر این نکته که تنوع آفات گلخانهای محدود است و نیز سایر امور مدیریتی و تمهیدات لازم مانند استفاده از توریها باید انجام گیرد، خاطرنشان کرد: برخی از مزایای استفاده از آفتکشهای طبیعی را میتوان عدم ایجاد مقاومت در برخی از گونههای آفتها، عدم آلودگی محیط زیست، حذف دشمنان طبیعی، ایجاد تنوع زیستی و مهمتر از همه تولید محصول سالم و عاری از آلودگی سموم شیمیایی نام برد.
به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، وی در پایان ضمن قدردانی از زحمات نیروهای پرتلاش و متخصص آزمایشگاه در امر تولید و تحقیق و توسعه کار، خاطرنشان کرد: طی هفته آینده ۳ نوع کنه تولیدی در دو گلخانه واقع در شهر همدان رهاسازی میشود.