به گزارش فارس: شهرستان اسدآباد یکی از مهمترین مراکز تولید گوجه‌فرنگی در استان همدان است به طوری که رتبه نخست تولید گوجه فرنگی در استان به این شهرستان تعلق دارد.
گوجه فرنگی که یکی از محصولات آب‌بر در کشاورزی است اما به علت نیاز مردم سالانه بخش زیادی از اراضی زیر کشت این شهرستان به این محصول اختصاص می‌یابد.
صنایع تبدیلی یکی از نیازهای اساسی این محصول است اما تنها یک واحد صنایع تبدیلی در این حوزه فعال شده و به تولید رب گوجه فرنگی می‌پردازد.
به طور حتم با ورود سرمایه‌گذاران در این بخش می‌توان واحدهای بیشتری از صنایع تبدیلی را در این شهرستان فعال کرد و علاوه بر فرآوری این محصول از خام فروشی آن نیز جلوگیری کرد.
از صنایع تبدیلی که بگذریم، این روزها آفتی این محصول قرمز رنگ را تهدید می‌کند که رفته رفته در حال گسترش به سایر مزارع است، همین می‌طلبد با ورود به موقع با این آفت گوجه فرنگی مبارزه کنیم.
وجود انگل گل جالیز در مزرعه گوجه فرنگی یکی از مشکلات مهم کشاورزی در اغلب نقاط جهان است که به دلیل تولید بذور فراوان و دوام اعجاب انگیزی که در خاک دارد، زمین را برای مدت مدیدی از حیث انتفاع خارج ساخته و زارع را مجبور به کشت نباتاتی می‌کند که از لحاظ اقتصادی یا مسائل دیگر مطلوب او نیست.
گل جالیز یکی از خسارت‌زاترین انگل‌های گل‌دارست که با اتصال به ریشه گیاهان میزبان آب، مواد معدنی و کربوهیدرات‌های مورد نیاز خود را دریافت می‌کند و باعث ضعیف شدن محصول میزبان و یا استرس کم آبی می‌شود.
گل جالیز یک انگل اجباری و گلدار بدون کلروفیل است که از طریق جنسی و غیر جنسی تکثیر می‌یابد، غالب گونه‌های گل جالیز به شکل یک ساله بوده و از بذر تولید می‌شوند.
انگل گل جالیز نابودی مزارع را در پی دارد
بر این اساس مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسدآباد اظهار کرد: اسدآباد در تولید گوجه‌فرنگی رتبه نخست استان را دارد، به طوری که سطح زیر کشت گوجه فرنگی یکهزار هکتار است.
ناصر فتاحی با بیان اینکه میزان تولید گوجه‌فرنگی در اسدآباد مازاد مصرف استان بوده و به خارج از استان نیز فرستاده می‌شود، ادامه داد: یک واحد صنایع تبدیلی در حوزه تولید رب گوجه‌فرنگی با ظرفیت خرید ۲ هزار تن گوجه فرنگی از کشاورزان در روز در شهرک صنعتی اسدآباد ایجاد شده است.
وی یکی از مشکلات اصلی کشت گوجه فرنگی را آفت گل جالیز دانست و عنوان کرد: آفتی که به جان کشت‌های گوجه فرنگی اسدآباد افتاد و مزارع را نابود می‌کند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسدآباد تصریح کرد: این آفت به قدری آسیب‌رسان است که اگر قرار است مزرعه‌ای ۸۰ تا ۱۰۰ تن گوجه تولید کند، این آفت به ۲۰ تن کاهش می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه گل جالیز به صورت انگلی در ریشه‌های گیاه رشد می‌کند، گفت: این انگل کاملاً به ریشه گوجه می‌چسبد و از مواد غذایی که گوجه از زمین گرفته، تغذیه می‌کند.
فتاحی اضافه کرد: نیاز است دانشمندان و مراکز تحقیقاتی برای حل این مشکل راه چاره‌ای بیاندیشند زیرا تاکنون درمانی برای آن یافت نشده است.
وی با بیان اینکه سم‌‌های شیمیایی موجود در بازار هیچ اثری روی آفت گل جالیز نداشته است، افزود: اگر گل جالیز در مزارع پخش شود، کاهش عملکرد و نابودی مزرعه را در پی خواهد داشت.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اسدآباد در خصوص شیوع بیشتر این انگل در مزارع گوجه فرنگی اسدآباد خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اسدآباد نخستین تولیدکننده گوجه فرنگی است این آفت از طریق باد سال به سال پخش شده و میزان این آفت در اسدآباد بیشتر است.
آفت گل جالیز درمان ندارد
یکی از کشاورزانی که با مشکل آفت گل جالیز در کشت گوجه فرنگی درگیر هستند نیز اظهار کرد: از سال ۸۳ با این افت درگیر هستم و دفع آفتی که بتواند این انگل را از بین ببرد، نه تنها در کشور بلکه جهان وجود ندارد.
سلمان روشنیان بیان کرد: کشت زیاد زمین موجب شیوع انگل گل جالیز می‌شود و همچنین زمین‌هایی که مواد آلی خاک پایین می‌آید، به این انگل دچار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه کشت گلخانه‌ای کمتر دچار آفت گل جالیز می‌شود، ادامه داد: بیشتر باید به سمت کشت گلخانه‌ای رفت زیرا محیط بسته است و از شیوع بسیاری از آفت‌ها که به طریق باد و یا حشرات انتقال می‌یابد، جلوگیری می‌شود.
این کشاورز تصریح کرد: کشت گلخانه ای هزینه بالایی دارد به طوری که کشت در فضای باز و مزارع یک پنجم گلخانه هزینه برای کشاورز دارد.
یکی دیگر از کشاورزان نیز که سال‌ها با آفت گل جالیز گوجه فرنگی مواجه است، اظهار کرد: سموم زیادی برای از بین بردن این انگل استفاده کردیم اما اثری در دفع آن ندارد.
مصطفی زارعی بیان کرد: این انگل موجب بازدهی کم محصول گوجه فرنگی شده، به طوری که هر سال باید ۱۰۰ تن برداشت داشته باشیم که بسیار کاهش یافته است.
کنترل انگل گل جالیز بسیار مشکل است
در ادامه رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان در این خصوص اظهار کرد: کنترل این انگل بسیار مشکل و استفاده از یک راهکار برای مدیریت آن غیر ممکن است برای کاهش خسارت و مهار آن از مدیریت تلفیقی یا چندگانه استفاده می‌شود.
قاسم اسدیان بیان کرد: در این روش با استفاده از اطلاعات بیولوژی گیاه میزبان، انگل و همین طور شرایط اقلیمی و اکولوژیک موثر بر آن به صورت ترکیبی و در زمان مناسب قادر خواهیم بود تا خسارت این گیاه انگلی را به حداقل برسانیم.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است راه برخی از کارهای ارائه شده برای یک مزرعه امکانپذیر نباشد لذا مدیر باید با در نظر گرفتن امکانات و تجهیزات موجود، برنامه مدیریتی مزرعه‌اش را تنظیم کند.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان ادامه داد: گل جالیز انگلی است که بذر دارد و بذر آن در مزارع جالیز زیاد است که می‌تواند مزارع خیار، گوجه و سیب زمینی را تحت تأثیر قرار داده و عملکرد محصول را کاهش دهد.
وی با بیان اینکه گل جالیز انگلی است که روی گوشه گیاه مستقر می‌شود، بیان کرد: این انگل تمام مواد غذایی گیاه را استفاده می‌کند و عموماً انگل‌ها سعی می‌کنند که خود پایه میزبان را از بین نبرند و آن زنده باشد.
اسدیان خاطرنشان کرد: اما مساله این است که تمام موادی که گیاه پس از انجام فتوسنتز به عنوان شیره پرورده صرف بهبود تولید می‌کند، گل جالیز این موارد را تحت تأثیر می‌گذارد و به شدت کاهش عملکرد دارد.
وی اضافه کرد: این کاهش عملکرد گاه به پنج تا ۱۰ درصد تولید می‌رسد و ۹۰ درصد محصول از بین خواهد رفت.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان یادآور شد: این بذر تا چندین سال و در مواقعی دو دهه می‌تواند در خاک خود را حفظ کرده و به راحتی در آن رشد کند.
وی با تأکید بر اینکه حتی اگر چندین سال در یک مزرعه گوجه کشت نشود و مجدد کاشته شود، این انگل مجدد وجود خواهد داشت، گفت: به لحاظ مکانیکی و آزمایش‌های شیمیایی و بیولوژیکی برای مبارزه با این افت انجام می‌گیرد اما هنوز اثری ندارد.
اسدیان با اشاره به اینکه گل جالیز نوعی انگل و بذر است، افزود: مبارزه مکانیکی در این زمینه بیشتر جواب می‌دهد امااین نوع مبارزه نیز هزینه‌بر است و انجام آن صرفه اقتصادی ندارد.
وی کشت گوجه فرنگی به صورت گلخانه‌ای را توصیه کرد و گفت: باید بیشتر به سمت کشت گلخانه‌ای برویم و سعی شود اراضی که استفاده می‌شود، فاقد آلودگی باشد.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان راهکارهای مدیریتی در این زمینه ارائه کرده است که می‌تواند کارساز باشد اما گویا تأثیر آنچنانی در مبارزه با این آفت ندارد.
آژنگ جاهدی راحت‌ترین روش مبارزه را کندن با دست عنوان کرد و گفت: این روش به علت ارتباط مستقیم انگل با میزبان که گوجه فرنگی است، ممکن است به محصول اصلی آسیب برساند.
وی تصریح کرد: روش آفتاب‌دهی دیگر روشی است که باید در گرمترین فصل سال انجام گیرد که به دلیل هزینه بالا در مواقعی استفاده می‌شود که محصول از نظر اقتصادی دارای ارزش بالایی باشد.
کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان کاربرد مالچ، روش استفاده از ارقام متحمل و مقاوم و آتش زدن بقایای مزرعه را از دیگر روش‌ها دانست و گفت: روش استفاده از ارقام متحمل و مقاوم را یکی از بهترین روش‌هاست که مکانیسم‌های مختلفی در گیاهان مقاوم و متحمل به انگل گل‌جالیز وجود دارد.
وی غرقاب کردن مزرعه و روش تناوب و استفاده از گیاهان تله را از دیگر روش‌ها عنوان کرد و افزود: مبارزه شیمیایی به دو طریق روش ضدعفونی خاک با سموم تدخینی و روش استفاده از سموم علف‌کش نیز می‌تواند در دفع این انگل کارساز باشد.
حال با همه این تفاسیر مزارع گوجه‌فرنگی روز به روز با کاهش عملکرد مواجه می‌شوند که می‌طلبد مراکز تحقیقاتی روشی برای مبارزه و درمان انگل گل جالیز تجویز کنند تا شاهد بازدهی بیشتر مزارع گوجه فرنگی که از محصولات پرمصرف در کشور است، باشیم و دفع هر چه سریع‍تر این آفت صورت گیرد.
لینک کوتاه: http://goo.gl/2qB6ge
