نام دیگر اما مشهور زنبورهای عسل نر، درونس است که می‌توانند تحت تأثیر دو نوع آفت‌کش نئونیکوتینوئید قرار بگیرند. این دو نوع آفت‌کش منجربه کاهش طول عمر و کاهش تعداد اسپرم‌های سالم در این زنبورها می‌شود. هر دو آفت‌کش در حال حاضر در بخش‌هایی از اروپا قدغن شده است. اکنون پژوهشگران کشورهای سوئیس، تایلند و آلمان در حال ارزیابی اثرات منفی زیست‌محیطی این دو نوع آفت‌کش هستند.
در سال‌های اخیر زنبورداران در نیمکره شمالی با مشکلات سلامت کندوهای عسل دست و پنجه نرم کرده‌اند. در یکی از پژوهش‌های اخیر که توسط محققین دانشگاه برن روی تأثیر آفت‌کش‌های نئونیکوتینوئید بر فعالیت زنبورهای عسل نر انجام شده، مشخص شد که دو آفت‌کش منجربه کاهش طول عمر این زنبورها و کاهش تعداد اسپرم‌های فعال آنها و باروری غیرعمد می‌شود. از آنجا که زنده ماندن و تولید مثل ملکه ارتباط مستقیمی با جفت‌گیری موفقیت‌آمیز آن با زنبور نر دارد، کوچک‌ترین مشکلی که در توانایی تولید مثل جنس نر ایجاد شود منجر به به‌خطرافتادن سلامت ملکه و حتی کل کندو می‌شود. با توجه به آماربرداری‌های به‌عمل‌آمده توسط خود زنبورداران در سال‌های اخیر که ضعیف شدن ملکه‌ها را به‌عنوان عامل اصلی از دست رفتن کندوها تشخیص داده‌اند، پژوهش اخیر منجربه درخواست زنبورداران به بررسی کامل‌تر و دقیق‌تر آثار آفت‌کش‌ها شده است، تا بتوان از زنبورها و دیگر میکروارگانیسم‌های مفید محافظت کرد.
جوفری ویلیامز، نویسنده ارشد این مقاله اظهار داشت: “ما می‌دانیم که عوامل استرس‌زای مختلفی در سلامت زنبورهای عسل نقش دارند. این عوامل شامل پارازیت‌ها و تغذیه ضعیف نیز هستند. با این حال، احتمال زیادی وجود دارد که مواد شیمیایی کشاورزی نیز در این امر دخیل باشند.” در سال ۲۰۱۳ اتحادیه اروپا و کشور سوئیس در اقدامی محتاطانه استفاده از آفت‌کش‌های بسیار رایج نئونیکوتینوئید را که شامل تیامتوکسام، کلوتیانیدین و ایمیداکلوپرید هستند، تا انجام پژوهش‌های بیشتر روی خطرات زیست‌محیطی آنها ممنوع اعلام کردند. در حال حاضر بررسی بین‌المللی این موضوع بین کشورهای منطقه در حال انجام است. تحقیقات گذشته حاکی از آن بود که قرارگیری مستقیم جنس ماده در معرض این آفت‌کش‌ها منجربه اثرات کشنده و نیمه‌کشنده در زنبورها شده است، اما هیچ اطلاعی از نحوه اثر آنها بر زنبورهای نر وجود نداشته است.
یک تیم پژوهشی متشکل از انجمن‌های سلامت زنبور عسل و دامپزشکی عمومی از دانشگاه برن سوئیس و همچنین کنفدراسیون آگروسکوپ سوئیس با همکاری دو دانشگاه تایلند و یکی از دانشگاه‌های آلمان در مقاله‌ای که اخیراً در مجله Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences به چاپ رسانده‌اند، نشان دادند که زنبورهای عسل نر به دو نوع آفت‌کش تیامتوکسام و کلوتیانیدین حساس هستند.
کاهش طول عمر و اسپرم سالم
این پژوهش نشان داد که نرهایی که پس از قرار گرفتن در معرض این دو آفت‌کش در کندو، در آزمایشگاه نگهداری شدند عمر کوتاه‌تر و میزان اسپرم فعال کمتری داشتند. این موضوع تأثیری جدی بر ملکه و در نتیجه عملکرد و فعالیت کندو خواهد داشت؛ زیرا ملکه باید با چند زنبور نر که دارای اسپرم‌های سالم هستند آمیزش کند؛ بنابراین، عواملی که بر سلامت زنبورهای عسل نر تأثیرگذار هستند، می‌توانند اثراتی جدی بر کل کندو بگذارند، زیرا جایگزینی ملکه کاری بسیار دشوار بوده و ریسک بالایی در از دست دادن کندو ایجاد می‌کند.
نویسنده اول این مقاله، دانشجوی دکترای دانشگاه برن، لارس استراب افزود: “بسیاری از پژوهش‌های انجام شده روی تأثیر این آفت‌کش‌ها بر زنبورهای کارگر متمرکز شده است، که ماده‌های نابارور کندو محسوب می‌شوند. زنبورهای نر در این پژوهش‌ها مورد غفلت قرار گرفته‌اند و در این پژوهش ما به بررسی دقیق تأثیر آن بر این زنبورها پرداختیم.” نویسنده همکار، پیتر نومن از دانشگاه برن افزود: “این نتایج با دانستن اهمیت بالای زنبورهای عسل نر در سلامت کندوها، نیاز به ارزیابی دقیق خطرات زیست‌محیطی مواد شیمیایی کشاورزی را در مقابل تنوع زیستی جانوری پررنگ‌تر می‌کند.”
نقش زنبورهای عسل در گرده‌افشانی و تولید عسل
زنبورهای عسل همانند بسیاری دیگر از حشرات گرده‌افشان، نقشی کلیدی در اکوسیستم و اقتصاد دارند. سالانه مقدار قابل توجهی عسل توسط این زنبورها در اروپا تولید شده و ثمرات کشاورزی وابستگی شدیدی به آن دارند. این خدمت ارزشمند زنبورها، میلیون‌ها یورو سوددهی برای اروپا دارد؛ بنابراین نئونیکوتینوئیدها که جلوگیری از بارداری را در این زنبورها به‌طور غیرعمد ایجاد می‌کنند منجربه ضربه اقتصادی و اکوسیستمی به این بخش از کشاورزی خواهند شد.
لینک کوتاه: https://goo.gl/63W5IG
