به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایرنا، شینا انصاری روز چهارشنبه در کارگاه پایش آلاینده های محیط زیست در پنجمین جشنواره بین الملی فیلم سبز در موسسه فرهنگی هنری صبا، یکی از مهمترین آلاینده های محیط زیستی را آلایندگی ناشی از مصرف سموم و کود شیمیایی برشمرد.

وی با بیان اینکه سرانه مصرف سموم در ایران اختلاف زیادی با سایر کشورهای دنیا و میانگین جهانی در این خصوص ندارد اظهار کرد: اما ورود سموم قاچاق و غیر استاندارد به دلیل شدت گرفتن تحریم های ناعادلانه برای ایران در سال های گذشته، همچنین تخصیص یارانه دولتی به سموم از مهمترین چالش های این حوزه است.
وی عدم نظارت بر میزان مصرف و نوع سموم و کود مصرفی در کشور توسط کشاورزان را یکی از نقاط ضعف این حوزه دانست و افزود: استان های مازندران، گیلان و گلستان بیشترین مصرف سرانه آفت کش ها و سیستان و بلوچشتان، بوشهر و ایلام کمترین مصرف سرانه آفت کش ها را به خود اختصاص داده اند.
انصاری اشاره ای هم به شرایط اقلیمی و توپوگرافی خاص استان های شمالی داشت و گفت: میزان بالای رطوبت، همچنین بالا بودن سطح آبهای زیر زمینی این استان ها را در معرض خطر بسیار زیاد ناشی از مصرف بیش از حد کود و سم شیمیایی قرار داده است.
وی قاچاق سموم را از مشکلات بسیار پچیده این حوزه برشمرد و افزود: قاچاق منجر به ورود محصولات ارزان قیمت و پرخطر سم و کود شیمیایی به کشور شده است که کار متولیان نظارت در این حوزه را بسیار دشوار می کند.
انصاری با یادآوری پروتکل های بین المللی مختلف در این خصوص که ایران نیز عضو آنها است گفت: پروتکل هایی همچون روتردام، استکهلم، بازل و مونترال قوانین سختی برای کشورها در این حوزه تدوین کرده اند.
وی عدم ارزیابی ریسک سموم قبل از ثبت، مصرف سموم قدیمی و بعضا خطرناک، واردات آفت کش های قاچاق، استوک یا احیانا ثبت نشده، ضعف در آنالیز آفت کش ها از نظر ناخالصی مواد همراه و ایزومرهای نوری ، کمبود آزمایشگاه های کنترل باقیمانده آفت کش ها و سموم در محصولات غذایی را از جمله مهمترین چالش های این حوزه برشمرد.
انصاری گفت: به منظور بهبود شرایط این حوزه و کاهش خطرات ناشی از مصرف سم و کود شیمیایی بر سلامت مردم پیشنهاد می شود چرخه مستمر و سختگیرانه ای برای مدیریت و نظارت بر ثبت، واردات ، تولید و توزیع سموم در کشور شکل گیرد.
وی گفت: طبق آمارسازمان بهداشت جهانی سالانه ۲۲ میلیون نفر در جهان در معرض اثرات سوء آفت کش ها قرار دارند و از میان قربانیان این آفت کش ها کشاورزان با سهم ۷۵ درصدی در رده نخست قربانیان هستند.
انصاری یکی از دلایل افزایش سرطان ها به ویژه سرطان های گوارشی در استان های شمالی کشور را ناشی از مصرف نادرست سموم و کود شیمیایی عنوان کرد و گفت: یکی از مهمترین چالش های تولید غذای سالم در کشور رعایت میزان مناسب از مصرف سموم و کودهای شیمیایی، همچنین باقیمانده آنها در محصولات کشاورزی است.
وی توسعه کشت ارگانیک را از اقدامات ضروری برای دستیبابی به محصولات غذایی سالم برشمرد و گفت: سالانه میلیون ها تن سم در جهان روی محصولات تازه خور مصرف می شود در حالی که فقط حدود یک درصد این سموم به محل هدف یعنی آفات می رسد.
انصاری با بیان اینکه متولی اصلی این موضوع معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است گفت: سازمان حفاظت محیط زیست فقط به لحاظ برخورداری از جایگاه نظارتی به موضوع آنالیز محصولات کشاورزی ورود پیدا کرده و هیچ مسوولیت مستقیمی در این حوزه ندارد.
وی ادامه داد: طی مطالعات انجام شده روی محصولات کشاورزی داخلی مشخص شد در ۶۳ درصد از محصولات نمونه هایی از بقایای سم و کود دیده شده است.
انصاری کشاورزان، کارگران سم پاش، حمل کنندگان سموم و مصرف کنندگان محصولات آلوده را از جمله افرادی دانست که در معرض عوارض مصرف بی رویه آفت کش ها و سموم همچون ایجاد اختلال در فعالیت فیزیولوژیکی مختلف بدن قرار دارند.
وی گفت: بر اساس آخرین آمار آفت کش ها و سرطان رابطه مستقیمی با هم دارند به گونه ای که سالانه ۸۰۰ کودک زیر ۱۵ سال در جهان بر اثر مصرف بی رویه آفت کش ها به تومور مغزی و سرطان خون مبتلا می شوند.

*** پایش مهمترین مبنای تصمیم گیری در مدیریت محیط زیست است
انصاری در ادامه با اشاره به تقسیم بندی آلاینده های محیط زیستی به هوا، خاک، آب، پسماند و آلاینده های خاص همچون فلزات سنگین آزبست و ترکیبات آلی فرار گفت: مخالفت سازمان میحط زیست با توزیع بنزین پتروشیمی در کشور به دلیل میزان بالای بنزن و آزبست در این نوع بنزین و تاثیر منفی آن بر سلامت مردم بود.
وی افزود: علاوه بر آلودگی های هوا، آلودگی های آب نیز دارای خطرات بسیاری برای سلامت انسان ها هستند به گونه ای که اکنون یکی از نگرانی های مهم در شهر تهران آلودگی آبهای سطحی با فاضلاب و پسماند و استفاده از این آب برای محصولات کشاورزی است.
مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست با بیان اینکه نوع آلودگی ها در استان های مختلف متفاوت است گفت: به طور مثال در استان های نفت خیز با آلودگی نفتی خاک مواجه هستیم که هم پاکسازی بسیار دشواری دارد و هم به لحاظ اعتباری نیازمتد تخصیص بودجه ای فراوان است.
انصاری یکی دیگر از آلودگی های بسیار مهم محیط زیستی در کشور را آلودگی های ناشی از پسماند بیمارستانی دانست و افزود: دفع غیراصولی پمساند ویژه و عفونی، عدم تفکیک زباله، نبود خودروی استاندارد برای حمل و جابجایی زباله های بیمارستانی و عدم بی خطر سازی کامل زباله های بیمارستانی از طریق سیستم های اتوکلاو بخشی از مشکلات ناشی از این حوزه است.
وی ادامه داد: اگر چه زندگی در کلان شهرها و قرار گرفتن افراد در معرض آلودگی های بسیار توان انطباق پذیری آنها با آلودگی ها را تا حدودی افزایش می دهد اما این به معنای کاهش خطرات آلودگی های مختلف محیط زیستی بر سلامت افراد نیست.
انصاری گفت: به طور مثال در خصوص آلودگی صوتی مردم تهران می توانند صدای بین ۵۵ تا ۷۵ دسیبل را بر رغم ایجاد عوارضی همچون بیماری های اعصاب و روان تحمل کنند اما در استان هایی با میزان کمتر آلودگی صوتی آستانه تحمل صدا برای مردم در سطح بسیار پایین تری قرار می گیرد.
وی با اشاره به هزینه های بالا برای پایش آلاینده های محیط زیستی گفت: در صورت عدم این هزینه و نبود سنجش مستمر از آلاینده های محیط زیست پیگیری برای رفع آلایندگی ها به ویژه در محاکم قضایی بسیار دشوارخواهد شد.
مدیر کل دفتر پایش فرایگر سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: آنالیز پیوسته و مستمر از شاخص های آلایندگی در پایش های منابع زیستی همچون دریا، رودخانه ، گرد و غبار به ویژه در موضوعات مرتبط با کشورهای همسایه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
وی با بیان اینکه مدیریت ، پایش و کنترل آلاینده ها سه راهبری کلان بر ححوزه مدیریت آلودگی است اظهار کرد: پایش مهمترین مبنای تصمیم گیری در مدیریت محیط زیست است.
انصاری با اشاره به فعالیت های صورت گرفته در دفتر پایش سازمان محیط زیست گفت: اکنون ۱۸۶ ایستگاه سنجش هوای محیطی و همچنین ایستگاه های متعدد پایش آلایندگی رودخانه ها در حال فعالیت است .
پنجمین جشنواره بین المللی فیلم سبز ۲۴ اردیبهشت ماه آغاز شد و تا ۳۱ اردیبهشت در تهران و تمام مراکز استان ها ادامه دارد. سینما فلسطین، مرکز فرهنگی هنری صبا و سینما کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از مراکز نمایش دهنده فیلم ها و برنامه های این جشنواره در تهران هستند.