گیاه دارویی مورد استفاده در طب سنتی چینی در مناطق به شدت تحت برداشت در این کشور، اقدام به استتار می کند تا از دست برداشت کنندگان در امان بماند. یافته ای که نقش و تاثیر انسان را در تکامل گیاهان به اثبات می رساند.
به گزارش خبر گیاه پزشکی ایران، گیاه دارویی Fritillaria (لاله واژگون) معمولا به رنگ سبز روشن در بین سنگ ها در کوههای هیمالیا و هنگدوان در جنوب غرب چین رشد می کند و به راحتی توسط مردم جمع آوری می شود. پیاز پودر شده این گیاه برای تهیه داروی ضدسرفه به مدت ۲۰۰۰ سال است که مورد استفاده است. تقاضا برای پیاز این گیاه بسیار بالاست بطوریکه تعداد ۳۵۰۰ از آن برای تهیه یک کیلوگرم پودر به ارزش ۴۸۰ دلار مورد نیاز است.
اما یافتن برخی از این گیاهان به علت تغییر رنگ آنها به رنگ خاکستری و همرنگ شدن آنها با سنگ های محیط کوهستان دشوار شده است، پدیده ای که ظاهرا در پاسخ به برداشت کنندگان به ویژه در مناطق به شدت تحت برداشت این گیاهان اتفاق می افتد.
در تحقیقی که اخیرا دانشمندان در نشریه Current Biology منتشر کرده اند گزارش شده که گونه Fritillaria delavayi که گونه بسیار زیر فشار برداشت است نسبت به گونه های محیط های تحت فشار برداشت کمتر، به میزان بیشتری قابلیت استتار خود را توسعه داده است.
یانگ نیو، گیاهشناس موسسه تحقیقات گیاه شناسی کانمینگ چین که به مدت ۵ سال استتار در محیط در این گیاه را مطالعه کرده است می گوید: در مناطق با تراکم و پوشش گیاهی کم به ویژه در قله کوه‌ها تغییر رنگ و استتار در محیط توسط گیاهان به در امان ماندن آنها از دست دشمنان گیاه خوار کمک کند ولی ظاهرا این گیاه دشمن طبیعی دیگری ندارد.
به گفته وی در شرایط ایده ال برای نتیجه گیری علمی باید اطلاعات مربوط به میزان برداشت این گیاه در چندصد سال گذشته جمع آوری می شد که امکان پذیر نبود و وی به همراه همکارانش اقدام به جمع آوری اطلاعات و اندازه گیری میزان برداشت این گیاه در مناطق مختلف کوهستانی در فاصله سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹۵ نمودند تا مناطق بیشتر و کمتر تحت فشار برداشت این گیاه را شناسایی کنند.
بطور شگفت انگیزی نتیجه تحقیق آنها نشان داد که در مناطقی که کندن گیاه از زمین آسان تر و بیشتر تحت فشار برداشت بوده، گیاه مزبور میزان بیشتری از قابلیت استتار و هم رنگ شدن با محیط را توسعه داده است. این استتار حتی تا حدی است که در عکس های دیجیتال برداشته شده از این مناطق این گیاهان به راحتی با چشم قابل تشخیص نیستند.
مقاله اصلی
Commercial Harvesting Has Driven the Evolution of Camouflage in an Alpine Plant, Yang Niu et al, Current Biology, Volume 31, Issue 2, 25 January 2021, Pages R78-R80, https://doi.org/10.1016/j.cub.2020.10.078
