عضو هیات علمی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری و مجری طرح تعیین شناسنامه سلامت ارقام تجاری مرکبات به بیماری ویروسی پسوروز اظهار داشت: پسوروز اولین بیماری ویروسی شناخته شده در مرکبات است که آغاز مطالعه درباره آن به اواخر قرن ۱۹ میلادی بر می‌گردد. در آن زمان پسوروز به عنوان مخرب‌ترین بیماری ویروسی مرکبات مطرح بوده است. گسترش و خسارت شدید این بیماری در اوایل قرن بیستم، منجر به طراحی و اجرای نخستین برنامه گواهی نهال مرکبات در کالیفرنیا گردید. این بیماری از بسیاری از مناطق کشت مرکبات دنیا گزارش شده و اعتقاد بر این است که از طریق نقل و انتقال ارقام مرکبات در همه مناطق کشت مرکبات گسترش یافته است.
به گزارش گیاهپزشکی ایران (ippn.ir) و به نقل از روابط عمومی پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌گرمسیری، دکتر سید مهدی بنی هاشمیان در ادامه در مورد چگونگی ورورد این ویروس به ایران گفت: پسوروز اولین بار در سال ۱۳۳۶ از شمال ایران تشخیص داده شد و ورود آن را به کشور به واردات ارقام اولیه مرکبات نسبت دادند. در آن موقع بیماری در مناطق مرکبات‌خیز ساری، بابل و قائمشهر به نحو بی‌سابقه‌ای موجب خشک‌شدن درختان گردید. در حال حاضر، علایم بیماری‌های پسوروز و شبه پسوروز در برخی از باغ ها به خصوص در درختان قدیمی قابل رویت است.
وی استفاده از نهال و پیوندک عاری از ویروس در احداث باغات جدید و احیای باغ‌های قدیمی را ساده‌ترین راه کنترل بیماری پسوروز دانست و عنوان کرد: در کشورهایی که برنامه گواهی نهال مرکبات در آنها به طور کامل اجرا شده، پسوروز ریشه‌کن گردیده است. در این برنامه، درختان مشخص که سلامت آنها نسبت به پسوروز و سایر بیماری‌های قابل انتقال با پیوند تایید شده به عنوان منابع تولید پیوندک جهت تولید نهال مورد استفاده قرار می گیرند. پیوندک از این منابع اولیه عاری از ویروس طی مراحلی تکثیر و در اختیار تولیدکنندگان نهال قرار می‌‌گیرد.
وی افزود: با تعریف سیستم گواهی نهال سالم در کشور و تولید و توزیع نهال بر مبنای تکثیر مرحله به مرحله پیوندک از درختان مادری عاری از ویروس تا نهالستان، هزینه صرف شده در این زمینه قابل توجیه است. به عبارت دیگر در این سیستم، جهت تولید نهال‌های اولیه سالم سرمایه‌گذاری فراوان می‌شود تا از گسترش بیماری‌های مختلف از طریق نهال آلوده پیشگیری گردد. در چنین سیستمی باغداران نهال‌های مطمئن شناسنامه‌دار را برای احداث باغ به کار می‌برند.
وی همچنین اضافه کرد: واردات ارقام مرکبات نیز باید هدفمند و با مطالعه و رعایت کامل مسایل قرنطینه‌ای صورت گیرد. با توجه به اینکه پیوند سرشاخه، سرشاخه‌کاری یا تاپ‌ورک، روش رایج جوان‌سازی باغ‌ها در تعدادی از کشورها از جمله ایران است. این روش در عین حال یکی از روش‌های گسترش پسوروز و سایر بیماری‌های قابل انتقال با پیوند است. در این تکنیک با هدف اصلاح رقم قبلی، از درختان موجود به عنوان پایه استفاده شده و پس از هرس شدید آنها رقم مطلوب جدید و سالم روی تنه یا سرشاخه‌های سالم پیوند می‌گردد.
