خبر گیاه‌پزشکی ایران – درخت چریش (neem) با نام علمی Azadirachta indica گیاهی دولپه و بومی هندوستان است و در مناطق حاره‌ای از جمله بیشتر کشورهای آفریقایی رشد می‌کند. این درخت در نواحی جنوبی ایران نیز رشد می‌کند. از بذر و میوه درخت چریش، روغن چریش استخراج می‌گردد که کاربردهای دارویی متعددی دارد.
از دیرباز عصاره بذر، پوست و برگ‌های درخت چریش بعنوان آفت‌کش طبیعی مورد استفاده بوده است. عصاره این گیاه حاوی ترکیبی به نام آزادی‌راکتین (آزادی‌راختین) است که خاصیت حشره‌کشی دارد.
این ماده که از خاصیت دورکنندگی و ایجاد اختلال رشدی در حشرات برخوردار است بر روی بیش از ۲۰۰ گونه حشره موثر بوده، از طریق اختلال در رشد و بازدارندگی تغذیه لارو حشرات موجب کنترل آنها می‌شود.
محلول‌پاشی آزادی‌راکتین باعث اختلال در رشد و شفیره‌زایی حشرات شده و مرگ آنها را سبب می‌شود.
آزادی‌راکتین (عصاره چریش) بیشتر ویژگی‌های یک آفت‌کش بی‌خطر را دارد چراکه در طبیعت تجزیه می‌شود و سمیت آن بر روی پستانداران بسیار پایین و عملا برای پستانداران غیرسمی است. همچنین تاثیر منفی این ماده بر روی حشرات مفید پایین است. به همین دلیل این ترکیب طبیعی از گزینه‌های مناسب در برنامه‌های کنترل غیرشیمیایی آفات محسوب می‌شود و در کشاورزی ارگانیک و در کنترل آفات محصولات گلخانه‌ای و نیز گیاهان خانگی و آپارتمانی بعنوان گزینه‌ای بی‌خطر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از آزادی‌راکتین به همراه آفت‌کش بیولوژیک بی‌تی، اثر سینرژیستی یا تشدیدکنندگی به دنبال دارد به‌ویژه در آفاتی که به بی‌تی مقاومت نشان می‌دهند.
آزادی‌راکتین بعنوان ماده موثره در ساخت تعدادی از آفت‌کش‌های تجاری با نام‌های مختلف از جمله نیمارین، بیونیم، نیمازال و تری‌آزین کاربرد دارد.
در نیجریه طرحی در جهت حمایت از محیط‌زیست و کشاورزی ارگانیک در حال اجراست. در قالب این طرح استفاده از آفت‌کش طبیعی که از عصاره برگ درخت چریش تهیه می‌شود به جای آفت‌کش‌های شیمیایی ترویج می‌شود.
ویدیو از: دویچه وله فارسی
