صبح امروز پنجشنبه ۱۰ آبان با حضور دکتر غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی جهاد دانشگاهی در استان البرز، از ۷ رقم بذر کاهوی تولید و تجاری شده با استفاده از فناوری هیبرید و رقم بهنژادی شده گلرنگ رونمایی شد.
این کاهوهای هیبرید با نام‌های زیستا، رستا، روما، روشا، آترا، مانا و ویونا و از تیپ های مختلف رومن، آیسبرگ، لیتل، فریز و اوکلیف بوده در فهرست ارقام ملی کشور قرارگرفته‌اند.
این ارقام کاهو حاصل پنج سال تحقیق و تلاش محققان جهاد دانشگاهی بوده و سبدی متنوع برای تولیدکنندگان کاهوی کشور است.
با توجه به نیاز کشور به تولید بذور سبزی و صیفی، جهاد دانشگاهی با کمک بانک گیاهی ملی ذخایر ژنتیکی ایران پروژه تولید بذور هیبریدی کاهو، خیار، گوجه فرنگی و فلفل را از سال ۹۸ کلید زد.
۲۰ رقم دیگر کاهو هیبریدی نیز در نوبت ثبت و رونمایی قرار دارد. تا پایان سال جاری سه رقم بذر هیبریدی خیار تولید محققان جهاد دانشگاهی و بخش خصوصی ثبت و رونمایی می شود و از اواسط سال آینده نیز بذور دیگر از جمله بذر هیبریدی گوجه فرنگی نیز ثبت و رونمایی خواهد شد.
مطابق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته از انتهای سال ۱۴۰۳ این هیبریدها طی رویدادهای روز مزرعه به نمایش گذاشته خواهد شد و پس از معرفی هیبریدهای جدید و انتخاب ارقام برتر ثبت و تجاری‌سازی این ارقام آغاز خواهد شد.
آغاز کشت محصول به نژادی گلرنگ
در مراسم امروز کشت گلرنگ (محصول به نژادی شده) نیز آغاز شد.
در طرح تحقیقاتی مشترکی با همکاری محققان دانشگاه شهید بهشتی، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران و مجتمع تحقیقاتی شهدای جهاددانشگاهی پروژه‌ای با عنوان اصلاح و تولید گلرنگ بدون خار و با مقاومت بالا به تنش‌های غیر زیستی شوری و خشکی کلید خورد. حاصل این پژوهش و همکاری چندساله تولید لاین گلرنگ بدون خار با میزان بالای مقاومت بود.
ارزیابی‌های انجام‌شده نشان داد که گلرنگ اصلاح‌شده علاوه بر بدون خار بودن هم از مقاومت بیشتری نیز نسبت به شوری و خشکی برخوردار بود و هم نسبت به سایر ارقام موجود زودرس‌تر است. عملیات داشت و برداشت این رقم به دلیل بی‌خار بودن بسیار ساده‌تر بوده و برداشت آن برای کشاورزان خرده‌پا که محصول را به‌صورت دستی برداشت می‌کنند بسیار ساده‌تر است.
گلرنگ گیاهی بسیار ارزشمند از خانواده گل مینا است که در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان به‌صورت زراعی کشت می‌شود. مهم‌ترین استفاده از گلرنگ تولید روغن از دانه‌های آن است. میزان روغن دانه‌های گلرنگ با توجه به رقم مورد کاشت و شرایط منطقه‌ای، بین ۲۳ تا ۳۶ درصد است. روغن استحصال‌شده از گلرنگ با دارا بودن ویژگی‌هایی همچون حضور اسیدهای چرب اشباع‌نشده، طعم ملایم و پایداری در دماهای بالا، به روغنی محبوب در طبخ مواد غذایی تبدیل‌شده است. میوه و گل این گیاه در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و همچنین در صنعت رنگرزی کاربرد دارد.
از برتری‌های گلرنگ نسبت به کلزا می‌توان امکان کشت آن در مناطق بسیار سرد را نام برد. این محصول از مقاومت بالایی نسبت به خشکی و کم‌آبی برخوردار است که آن را به گزینه مطلوبی برای کشت‌های دیم تبدیل کرده است. با توجه به شرایط خشک کشور و بحران‌های کم‌آبی در برخی از نقاط کشور و همچنین در راستای اصلاح الگوی کشت در کشور عزیزمان ایران، کشت این محصول می‌تواند نقش بسزایی در امنیت و استقلال غذایی کشور و کاهش سهم واردات روغن به کشور ایفا کند .
نیاز کشور سالانه بین یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تن تا یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار تن روغن است و در این راستا حدود ۳ میلیون تن دانه روغنی سالانه وارد کشور می‌شود. روغن خوراکی ازجمله کالاهای اساسی است که ایران برای تولید این محصول ۹۵ درصد وابستگی دارد. بخش اعظمی از دانه‌های روغنی موردنیاز برای تولید روغن خوراکی داخل، وارد می‌شود. میزان تولید روغن به‌دست‌آمده از کلزا در کشور سالانه چیزی در حدود ۲۲ تا ۲۵ هزار تن بوده، در خصوص سویا نیز میزان تولید چیزی در همین حدود است. حال آنکه کشور در این خصوص وابستگی بسیار بالایی دارد.
