عضو هیات علمی گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان گفت: ویروس چروکیدگی (روگوز) قهوهای میوه گوجهفرنگی (ToBRFV) در گلخانههای استان مشاهده شده و در صورت عدم اقدام به موقع، خسارت آن جدی است.
دکتر سمیرا پاکباز متخصص ویروس شناسی گیاهی گفت: طی بازدیدهای به عمل آمده از گلخانههای گوجه فرنگی و فلفل در لرستان، علایم مشکوک به بیماری ویروسی روگوز مشاهده و پس از انجام آزمایشات بیولوژیکی و مولکولی، آلودگی به این گونه ویروس مهاجم برای اولین بار در استان تایید شد.
وی اظهار داشت: این ویروس نوظهور که پیش از این به عنوان یکی از بیماریهای قرنطینهای در ایران محسوب میشد، حالا تهدیدی جدی برای تولید گوجهفرنگی و فلفل در استانهای کشور از جمله لرستان محسوب میشود و باید راهکارهای مقابله با آن را در دو بخش پیشگیری و مبارزه به صورت جدی اعمال کرد.
عضو هیات علمی گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان تصریح کرد: توالی یابی نوکلئوتیدی نیز ماهیت جدایههای ویروسی لرستان را تایید کرده است.
راههای انتقال ویروس
پاکباز با تشبیه این ویروس به کرونا به دلیل سرعت سرایت و میزان خسارت بالا در میزبانهای گیاهی ادامه داد: این ویروس پایداری بالایی روی سطوح فلزی، چوبی، خاک و بقایای گیاهی دارد و به آسانی از طریق مکانیکی، تماس دست، ابزارآلات آلوده کشاورزی و کشت متراکم از گیاهی به گیاه دیگر منتقل میشود.
وی تصریح کرد: همچنین بذر و نشاهای آلوده گوجه فرنگی و فلفل، آب و خاک آلوده عامل انتقال و انتشار این ویروس به دیگر مناطق هستند.
عضو هیات علمی گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اظهار داشت: عدم اعمال قوانین قرنطینهای، نبود مدیریت و نظارت صحیح بر ورود بذر و نشاء آلوده گوجه فرنگی و فلفل به لرستان و عدم رعایت اقدامات بهداشتی، سبب وقوع و شیوع این ویروس در گلخانههای استان شده است.
علایم ابتلای گیاه به ویروس و راههای مقابله
این متخصص ویروس شناسی گیاهی در مورد علایم ابتلای گیاه به بیماری ویروسی روگوز گفت: موزائیک، تاولی شدن، بدشکلی و باریک شدن برگ و لکههای قهوهای رنگ روی محصول از جمله علائمی هستند که یک هفته پس از ابتلا، قابل مشاهده میباشند.
پاکباز در مورد راههای مقابله با روگوز تصریح کرد: راه اصلی کنترل بیماری، پیشگیری و استفاده از بذر و نشاء سالم و عاری از ویروس است، اما چنانچه بذر آلوده باشد، ضدعفونی بذور و در صورت آلودگی گیاهچه در مراحل ابتدایی میتوان با مدیریت تلفیقی شامل کوددهی مناسب، تقویت گیاه و رعایت پروتکلهای بهداشتی تا حدی به کاهش خسارت کمک کرد، اما در شرایط گسترش و شیوع بیماری، تنها گزینه، ریشه کنی کامل گیاه است.
عضو هیات علمی گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان گفت: تشخیص سریع و به موقع آلودگی بذر و نشاهای گوجه فرنگی و فلفل به ویروس روگوز گوجه فرنگی منجر به حذف منابع و کانونهای آلودگی و جلوگیری از انتشار آن به سایر مناطق میشود.
پاکباز ادامه داد: این ویروس تا پیش از سال ۱۴۰۰ در ایران قرنطینه بود و پس از آن برای اولین بار در گلخانههای اصفهان، ورامین، هرمزگان و یزد مشاهده و موجب چالش شدید و عدم کاشت محصولات میزبان این ویروس در گلخانهها شد.
آماده همکاری برای مدیریت و کنترل ویروس هستیم
وی افزود: با توجه به ماهیت بیماری و بالا بودن سرعت انتشار این ویروس، عضو هیات علمی و ویروسشناس گروه گیاهپزشکی دانشگاه لرستان به همراه همکاران این طرح، آماده همکاری و برگزاری نشست و جلسات توجیهی با حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان، گلخانهداران و بهرهبرداران کشاورزی جهت مدیریت و کنترل آن هستند.
پاکباز یادآور شد: پروژه پایش و ردیابی ویروس روگوز در استان لرستان در قالب یک طرح تحقیقاتی در گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با همکاری دکتر لیلا بهاروند و دکتر احسان حسنوند صورت گرفته است.
