کاشت گسترده پالونیا به‌عنوان زراعت چوب، توجیه علمی ندارد
کاشت گسترده پالونیا به‌عنوان زراعت چوب، توجیه علمی ندارد
تبلیغ برای کاشت گسترده پالونیا به‌عنوان زراعت چوب، بیشتر ناشی از انگیزه‌های تجاری و سودجویانه شرکت‌های تولید و فروش نهال است، نه دلایل علمی.

محسن کلاگری، رئیس بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور گفت: کاشت درخت پالونیا، تنها در مناطق شمالی کشور، آن هم با اکراه و خارج از اولویت، قابل بررسی است. چوب پالونیا، سبک و کم‌استحکام است و در صنایع چوب و کاغذ ایران کاربردی ندارد. حتی در کشورهایی مانند قطر، استفاده آن محدود به سازه‌های سبک مانند قایق یا سازهای موسیقی است؛ اما چنین بازاری در ایران اساساً وجود ندارد.

به گزارش روابط عمومی سازمان تات، به نقل از خبرگزاری ایانا، تبلیغات گسترده پیرامون کاشت درخت پالونیا طی سال‌های اخیر، آن را در نگاه برخی به گزینه‌ای طلایی برای زراعت چوب بدل کرده است؛ اما بررسی‌های علمی، نظرات کارشناسان و هشدارهای نهادهای مسئول، نشان می‌دهد که کاشت این درخت – به‌ویژه در اقلیم‌های خارج از شمال کشور – نه‌تنها توجیه ندارد، بلکه می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای منابع طبیعی، آب، خاک و اقتصاد کشاورزان به همراه داشته باشد.

درخت پالونیا که بومی شرق آسیاست، با گونه‌هایی چون «فورتونی» و «تومنتوزا» به ایران وارد شده و در مناطقی مانند جنگل‌ آموزشی دانشگاه‌های گرگان و باغ گیاه‌شناسی ملی ایران کاشته شده است. در این ارتباط، محسن کلاگری، رئیس بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تأکید می‌کند که کاشت این درخت تنها در مناطق شمالی کشور، آن هم با اکراه و خارج از اولویت، قابل بررسی است.

کلاگری هشدار می‌دهد: «در مناطق خشک‌تر و کم‌آب‌تر، این درخت به شدت مستعد حمله آفات چوب‌خوار است که می‌توانند به عرصه‌های منابع طبیعی نیز سرایت کرده و آسیب‌های جدی وارد کند.» به گفته او، همین ویژگی‌ها باعث شده که اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) ، گونه پالونیا تومنتوزا را به‌عنوان یک گونه مهاجم طبقه‌بندی کند.

رئیس بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، در ادامه این گفتگو، دلیل دیگر مخالفت با گسترش این گونه را، بازار فروش چوب آن در ایران دانست و افزود:«چگالی چوب پالونیا فورتونی حدود ۲۵۰ کیلوگرم در متر مکعب است در حالیکه چوب صنوبر ۶۵۰ و چوب راش بیش از ۸۰۰ کیلوگرم در متر مکعب است. این یعنی چوب پالونیا سبک و کم‌استحکام است و در صنایع چوب و کاغذ ایران کاربردی ندارد. حتی در کشورهایی مانند قطر، استفاده آن محدود به سازه‌های سبک مانند قایق یا سازهای موسیقی است؛ اما چنین بازاری در ایران اساساً وجود ندارد».

وی تصریح کرد:«تبلیغ برای کاشت گسترده پالونیا به‌عنوان زراعت چوب، بیشتر ناشی از انگیزه‌های تجاری و سودجویانه شرکت‌های تولید و فروش نهال است، نه دلایل علمی.» او با اشاره به برخی تبلیغات مبنی بر «امکان صادرات چوب پالونیا» می‌افزاید:«صادرات چوب خام در ایران ممنوع است. بنابراین، هرگونه تبلیغ در این زمینه گمراه‌کننده و دام برای زارعان ناآگاه است.»

محسن کلاگری، با اشاره به بررسی‌های کارشناسی مؤسسه اعلام کرد: این مؤسسه در نامه‌ای رسمی به سازمان حفظ نباتات در سال ۱۴۰۱، موضع خود را صریحاً اعلام کرده و بر ممنوعیت کاشت گونه تومنتوزا و عدم توصیه به کاشت گونه فورتونی، خارج از مناطق شمالی تأکید داشته است. همچنین، واگذاری زمین دولتی برای کاشت این درخت از سوی هیچ نهاد اجرایی مجاز نیست و هرگونه تبلیغ در این‌باره از سوی فروشندگان نهال، غیرواقعی و فریبنده است.

رئیس بخش تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تصریح کرد چوب پالونیا به دلیل وزن مخصوص پایین و کیفیت پایین‌تر نسبت به گونه‌هایی مانند صنوبر و راش، برای صنایع چوب و کاغذ کشور نیز فاقد جذابیت است و بازار مشخصی برای آن در داخل کشور وجود ندارد. از این رو، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور کاشت این گونه را در شرایط فعلی کشور به‌ویژه در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک، به صلاح نمی‌داند.