بی‌بی‌سی فارسی – پژوهش‌ها نشان داده است که زیر هر جنگل و بیشه شبکه پیچیده‌ای از ریشه، قارچ‌ها و باکتری‌ها وجود دارد که در پیوند دادن درختان و سایر گیاهان به یکدیگر نقش دارد. قدمت این شبکه “اجتماعی” زیرزمینی به ۵۰۰ میلیون سال می‌رسد.
اکنون مطالعه‌ای بین‌المللی به تهیه اولین نقشه جهانی این “شبکه‌های همزیستی قارچ و ریشه گیاهان” منجر شده است. جزییات این مطالعه در نشریه “نیچر” تشریح شده است.
محققان از “آزمایشگاه کروتر” در موسسه “ای‌تی‌اچ زوریخ” ETH Zurich در سوئیس و دانشگاه استانفورد آمریکا برای تهیه این نقشه از پایگاه دادههای “ابتکار عمل جهانی جنگل” که اطلاعات مربوط به ۱.۲ میلیون قطعه جنگل با ۲۸ هزار گونه از بیش از ۷۰ کشور را شامل میشود استفاده کردند.
پروفسور توماس کراوتر از نویسندگان این گزارش به بی بی سی گفت: “این اولین بار است که توانسته‌ایم جهان زیر پایمان را در ابعاد جهانی درک کنیم.”
این تحقیقات نشان می‌دهد که شبکه همزیستی قارچ و ریشه گیاهان (مایکوریزال) در محدود کردن تغییرات اقلیمی چقدر اهمیت دارد و چقدر در برابر تاثیرات آن آسیب‌پذیر است. مایکوریزال به قارچ‌هایی گفته میشود که رابطه‌ای متکی بر همزیستی با گیاهان تشکیل می‌دهند.
پروفسور کراوتر می‌گوید: “درست مثل اسکن ام‌آرآی مغز که به درک چگونگی عملکرد مغز کمک می‌کند، این نقشه جهانی از قارچ‌های زیر خاک به درک چگونگی عملکرد اکوسیستم‌های جهانی کمک می‌کند.”
“در نتیجه متوجه شدیم که کدام انواع میکروارگانیسم‌ها در کدام بخش‌ها زیست می‌کنند و با درک این موضوع می‌توانیم دریابیم که چطور باید انواع مختلف اکوسیستم‌ها را احیا کنیم و چگونگی تغییرات اقلیمی را دریابیم.”
از دست دادن بخش‌هایی از این شبکه به احتمال قوی می‌تواند “چرخه بازخورد گرمایش و تصاعد کربن” را تشدید کند.
دو گروه متفاوت از این قارچ‌ها وجود دارد. نوع “AM” که به ریشه میزبان نفوذ می‌کند و نوع “EM” ریشه‌ها را احاطه می‌کند بی‌آنکه در آنها نفوذ کند.
قارچ “EM” عمدتا در آب و هوای معتدل و جنگل‌های شمالی زیست و کربن بیشتری را از اتمسفر به دام می‌اندازد. این قارچ‌ها در برابر تغییرات اقلیمی آسیب‌پذیرترند.
قارچ‌های “AM” بیشتر در نواحی گرمسیری غالب هستند و به یک چرخه سریع کربن دامن می‌زنند.
براساس این مطالعه ۶۰ درصد درختان به قارچ “EM” متصل هستند اما با افزایش دمای زمین، این قارچ‌ها و درختان مرتبط با آنها افت می‌کنند و جای خود را به قارچ‌های “AM” می‌دهند.
آقای کراوتر می‌گوید: “آن انواعی از قارچ‌ها که به انباشت کربن خیلی زیاد در خاک کمک می‌کنند درحال از میان رفتن است و جایشان را به انواعی می‌دهند که کربن را در اتمسفر منتشر می‌کنند.”
وضعیتی که می‌تواند تغییرات اقلیمی را تسریع کند.
پیش‌بینی دانشمندان این است که اگر تصاعد کربن تا سال ۲۱۰۰ کاهش نیابد امکان افت ۱۰ درصدی قارچ‌های EM و درختان وابسته به آنها وجود دارد.
نتایج این مطالعه می‌تواند مبنای تلاش‌های احیای جنگل‌ها مانند کمپین یک هزار میلیارد درخت سازمان ملل قرار گیرد چون کمک می‌کند بدانیم کدام گونه‌های درختی برای کدام نواحی جهت کاستن از کربن بهتر هستند.
