صنعت گوجهفرنگی در جهان با تهدیدی نوظهور و خطرناک روبهروست: ویروس روگوز قهوهای گوجه فرنگی (ToBRFV) که میتواند میلیاردها دلار خسارت به کشاورزان و تولیدکنندگان وارد کند.
گسترش و خسارت ویروس به گونهای است که میتواند موجب انقراض این محصول غذایی محبوب و حذف آن از آشپزخانهها شود.
اما خبر امیدوارکننده این است که یک گونه گوجه فرنگی فراموششده مربوط به دهه ۹۰ میلادی میتواند امید جدیدی در برابر این ویروس مخرب که برداشت جهانی گوجه فرنگی را تهدید میکند، ارائه دهد.
ویروس ToBRFV به گوجهفرنگی، فلفل و محصولات مرتبط حمله میکند و موجب تغییر شکل برگها و رنگ میوهها می شود. این ویروس از طریق بذر منتقل میشود و حتی میتواند مقاومت گوجههای تجاری را نیز از بین ببرد.
این ویروس به سهولت از طریق تماس گیاهان سالم با ابزار، لباس، دستها یا مواد آلوده منتقل میشود. برای مقابله با ویروس، رعایت دقیق اقدامات پیشگیرانه چون ضدعفونی ابزار، پاکسازی مزارع و حفظ محیط کشت سالم ضروری است.
تیمی از محققین سرویس تحقیقات کشاورزی وزارت کشاورزی ایالات متحده (ARS) با همکاری دانشمندانی از چند دانشگاه آمریکایی کشف کردند که یک گونه گوجهفرنگی که سه دهه پیش توسعه یافته است، مقاومت امیدوارکنندهای در برابر ویروس میوه قهوهای چیندار گوجه فرنگی (ToBRFV) نشان میدهد،
کای لینگ متخصص بیماریهای گیاهی ARS در آزمایشگاه سبزیجات ایالات متحده در چارلستون، کارولینای جنوبی و از نویسندگان این مطالعه میگوید: شناسایی ژنهای جدید برای مقاومسازی گوجهفرنگی و تولید گونههای مقاوم، کلید مقابله با ویروس ToBRFV است. پیشگیری اهمیت دارد، اما بهرهگیری از گونههای مقاوم، مهمترین راه محافظت از محصولات است.
این تیم تحقیقاتی، نوع قدیمی گوجه فرنگی tomatoNN را که در دهه ۱۹۹۰ ایجاد شده بود، شناسایی کردهاند. این نوع دارای ژن N توتون است و در برابر ویروس ToBRFV مقاوم است. ژن N ابتدا از یک گونه توتون وحشی جدا و برای تولید گوجهفرنگی مقاوم به ویروس موزاییک تنباکو (TMV) به کار گرفته شده بود.
نتایج مطالعه نشان میدهد که این نوع گوجهفرنگی میتواند در تولید گونههای مقاوم به ToBRFV نقش کلیدی داشته باشد و روش جدیدی برای کنترل این بیماری ارائه دهد. بیماری که یک محصول غذایی محبوب را تهدید میکند.
محققان دریافتند که tomatoNN در دمای ۲۲ درجه سانتیگراد مقاومت خوبی دارد، اما در دماهای بالاتر، اثر مقاومت آن کاهش مییابد؛ پدیدهای که در سایر ژنهای مقاوم هم دیده میشود.
کای لینگ میگوید: درک نقش دما در مقاومت گوجه فرنگی به ویروس بسیار مهم است، زیرا دما بر تعامل گیاه و ویروس تأثیر میگذارد. برای تعیین تأثیر دما بر مقاومت ژنتیکی tomatoNN، به بررسیهای بیشتری نیاز است.
این تحقیق در شماره ماه جولای مجله Plant Biotechnology Journal به چاپ رسیده است.





